İzleniyor musunuz? Telefonunuzun Casus Yazılımlar Tarafından İzlendiğini Nasıl Anlarsınız?
Teknoloji dünyasında geçtiğimiz yıllardan beri casus yazılım uygulamalarında ciddi bir artış oldu.
Bunun nedeni ise internet ortamında varlığını sürdüren kötü amaçlı yazılımlar. Apple App Store ve Google Play Store gibi online mağazalarda da yer alan bu uygulamalar pek çok akıllı telefon kullanıcısının kabusu hâline gelmiş durumdadır. Bu tip uygulamalar gizli bir şekilde telefonunuza sızdığı zaman cihazınızdaki mesajlarınıza erişme, aramalarınızı kaydetme, konuşmalarınızı dinleme ve çok daha fazla işlemi gerçekleştirerek kişisel bilgilerinizi kayıt altına alır.
Casus yazılımların telefonlara bulaşma sıklığı her geçen gün artış gösterirken bu sinsi uygulamaların tespit edilmesi de aynı oranda zorlaşmaktadır. 2020 yılında Finlandiya’da yapılan bir araştırmaya göre akıllı telefon kullanıcılarının yüzde 60'ı, cihazlarındaki uygulamaların kişisel verilerine erişmesini engellemek istemiştir. Anket sonuçlarına göre, 25 ila 34 yaş arasındaki Finlilerin yüzde 82'si, telefonlarındaki mevcut uygulamaların kişisel akıllı telefon verilerini toplamasını kısıtlamaya başladı. 65 ila 74 yaşları arasındaki katılımcılarda ise bu oran yüzde 37 (1). Casus yazılımlar tarafından izlenme endişesi duyan kullanıcıların çoğu, kişisel verilere erişim engeli yöntemine sıklıkla başvurmaktadır. Peki, siz telefonunuzun casus yazılımlar tarafından izlenip izlenmediğini nasıl anlarsınız? Gelin telefon izleme uygulamaları tespit etme ipuçlarına yakından bakalım.
Telefonunuzun İzlendiğine Dair İşaretler Nelerdir?
Çoğu casus yazılım uygulaması gizli bir şekilde hareket eder ve tespit edilmesi zor olacak şekilde geliştirilir. Ancak bazı ipuçlarına dikkat ederek cihazınıza bulaşmış olan bu kötü amaçlı yazılımları kolayca tespit edebilirsiniz. Eğer siz de aşağıdaki işaretlerden birkaçını fark ettiyseniz cihazınızda zararlı telefon izleme uygulamalarının olma ihtimali yüksektir. İşte telefonunuzdaki casus yazılımları bulma yöntemleri…
Çok Fazla Veri Kullanımı
Birçok akıllı telefon kullanıcısı acil bir durum yaşamadığı veya seyahate çıkmadığı sürece veri kullanımında yüksek artışlar yaşamaz. Veri kullanımı çevrim içi etkinliklerin türüne göre değişse de genellikle aşağıdaki rakamları baz alabilirsiniz.
- HD akışı: 900 MB/saat
- Facetime veya Zoom konferansları: 480MB/saat
- Müzik akışı: 30MB/saat
- Çevrim içi oyunlar: 60MB/saat
Eğer yukarıdaki ortalama rakamların çok üzerinde veri kullanımı durumuna rastlarsanız bu noktada casus yazılımlar konusunda şüphe duymaya başlayabilirsiniz. Kötü amaçlı uygulamalar sürekli aktif bağlantıya ihtiyaç duyar ve çok fazla veri tüketir. Aylık veri kullanımınızı inceleyerek beklenmedik artışları tespit edebilirsiniz.
Yeniden Başlatma Hatası
Eğer son zamanlarda cihazınızda sıklıkla yeniden başlatma hataları alıyorsanız bu durum bir siber saldırganın telefonunuza erişmekte olduğunu gösterebilir. Yeniden başlatma hatasının en endişe verici yanı ise akıllı telefonunuzu bu şekilde yönlendiren birinin, cihazınızda yönetici düzeyinde erişime sahip olma olasılığıdır. Eğer bu hatayı cihazınızda sıklıkla alıyorsanız dikkatli olmanızda fayda var. Ancak her yeniden başlatma işlemi casus yazılımın varlığına işaret etmez. Bazen hatalı uygulamalar veya güncellenmemiş işletim sistemi de bu sorunu yaşamanıza neden olabilir. İşletim sisteminizi güncelleyip hatalı uygulamaları yeniden yüklediğinizde sorun ortadan kalkacaktır. Eğer bu çözümler işe yaramadıysa birisi cihazınızla uğraşıyor olabilir.
Hızlı Pil Tüketimi
Tıpkı yeniden başlatma hatasında olduğu gibi hızlı pil tüketimi konusuna da dikkat etmelisiniz. Cihazınızın pilinin hızla tükenmesinin ardında iki sebep bulunur: Birincisi piliniz eski ve arızalı olabilir. İkincisi ise cihazınızda çok fazla kaynağa ihtiyaç duyan casus yazılımlar yer alıyor olabilir. Bu konuyu çözüme kavuşturmak için eski pilinizi yenisiyle değiştirebilirsiniz. Eğer cihazınızın pilini yenilediğiniz hâlde aynı sorun devam ediyorsa o zaman kötü amaçlı uygulamalardan şüphelenmeye başlayabilirsiniz.
Cihazın Aşırı Isınması
Akıllı telefonunuzu incelerken dikkat etmeniz gereken bir başka konu ise cihazınızın aşırı ısınıp ısınmadığı hususudur. Akıllı cihazların normal sıcaklığı ortalama 37 ℃ ila 43 ℃ ’dir. Cihazınızda arama yaptığınızda, oyun oynadığınızda veya cihazı şarj ettiğinizde bu sıcaklık 45 ila 50 ℃ ’ye kadar çıkabilir. Ortamın sıcaklığı, pil sorunları veya hava durumu gibi faktörler de cihazın sıcaklığını etkileyebilir. Ancak izleme uygulamaları akıllı telefonunuzun sıcaklığını 50 ℃ ’nin üzerine çıkarır. Böyle bir durumda kötü amaçlı yazılımlar arka planda çalışarak dosyalarınızı sunucuya aktarıyor ve konuşmalarınızı kaydediyor olabilir. Eğer cihazınız düzenli olarak yüksek sıcaklıktaysa o hâlde uygulama listenizi kontrol edebilir ve cihazınızı antivirüs yazılımı ile tarayabilirsiniz.
Performans Düşüklüğü
Akıllı telefonunuz son zamanlarda sık sık yavaşlıyor ve basit işlemleri bile normalden daha uzun sürede yapıyorsa bunun nedeni casus yazılımlar olabilir. İzleme uygulamaları arka planda çalışarak cihazınızın performansını düşürür ve daha yavaş çalışmasına yol açar. Cihazınızın uygulama ayarlarını inceleyerek hangi uygulamanın çalıştığını görebilir ve tanımadığınız uygulamaları fark ettiğinizde bunları silebilirsiniz. Tabii ki sinsi casus yazılımları her zaman uygulama listenizde görünmez. Bu nedenle antivirüs yazılımı kullanarak zararlı uygulamaları öğrenmeyi deneyebilirsiniz.
Mesaj Kutusuna Gelen Tuhaf Mesajlar
Son dönemlerde cihazınızda anlamsız sözler, garip konuşmalar ve mesajlar fark ettiyseniz bu, bir şeylerin yolunda gitmediğinin işareti olabilir. Siber saldırganlar, kısa mesaj yoluyla konumunuzu tespit edip ekran görüntüsü alabilir hatta telefonunuzun tüm kontrolünü ele geçirebilir. Bu durumda cihazınızda rastladığınız metin mesajları saldırganın sunucuyla iletişim kurmak ve komut göndermek için kullandığı özel işaretler olabilir. Ayrıca bilmediğiniz kişilerden gelen metin mesajlarındaki linklere tıklamak da yine siber suçluların ağına düşmenize sebep olabilir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız antivirüs yazılımlarından destek alabilirsiniz.
İşletmenizi ve İtibarınızı Siber Tehditlere Karşı Berqnet'le Koruyun
Şüpheli Değişiklikler ve Ücretler
Bazı casus yazılımlar cihazınızın uzaktan kontrolünü gerçekleştirebilir. Bu da bilgisayar korsanlarının, akıllı telefonunuzda çeşitli değişiklikler ve yönlendirmeler yapabileceği anlamına gelir. Örneğin, saldırganlar cihazınıza uygulama yükleyip silebilir, cihaz ayarlarınızı değiştirebilir hatta ödeme bilgilerinizi kaydedip alışveriş yapabilir. Bu tip yazılımlarla başınız dertteyse zaman kaybetmeden bankanızla görüşüp onları bilgilendirmeli, sonrasında ise cihazınızı antivirüs yazılımları ile taratarak zararlı uygulamaları kaldırmalısınız. Cihazınızı fabrika ayarlarına döndürmeyi de deneyebilirsiniz.
Akıllı telefonlar en sık kullanılan teknolojik cihazlar olduğu için her an risk altındadır. İşletmelerde de bilgisayarlar, sunucular veya diğer elektronik cihazlar bu tip risklerle her gün karşı karşıya kalır. Siz de işletmenizin siber güvenliğini sağlamak ve siber saldırganlara karşı önlem almak için Berqnet ürünlerini inceleyebilir, SASE Platformu ve firewall gibi cihazlar arasından şirketiniz için en uygun çözüm önerisini seçerek elektronik cihazlarınızı casus yazılımlardan koruyabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
iOS işletim sistemi, yapısı gereği uygulama güvenliğine önem verir ve uygulamaların cihazınızda neler yaptığınızı incelemelerine izin vermez. Ancak cihazınız jailbreak işleminden geçtiyse bu durumda dikkatli olmalısınız. Eğer iPhone cihazınız varsa aşağıdaki adımları izleyerek veri kullanım bilgilerinize ulaşabilir ve şüpheli hareketleri tespit edebilirsiniz:
- Önce Ayarlar’ı açın, ardından Mobil Veri’ye dokunun.
- Sonrasında Şu Anki Dönem’e tıklayın. Bu alanda bireysel veri kullanımınızı görebilirsiniz.
- Yakın zamanda indirilen uygulamaları inceleyin. Yüksek veri oranlarıyla karşılaştıysanız söz konusu uygulamaları gözetim altına alabilirsiniz.
Android işletim sistemine sahip bir akıllı telefon kullanıyorsanız o zaman aşağıdaki adımları izleyerek veri kullanım bilgilerine ulaşabilirsiniz.
- Ayarlar’a gidin ve Bağlantılar’ı seçin.
- Ardından Veri Kullanımı ve Mobil Veri Kullanımı’nı tıklayın. Burada veri kullanım oranlarına göre düzenlenmiş uygulamaların listesini görebilirsiniz. Ayrıca bu alanda aylık veri kullanım oranını ve en çok veri kullanan uygulamaları bulabilirsiniz. Bu listeyi dikkatle inceleyip şüpheli uygulamaları tespit etmeniz mümkün.
