Telefonunuz Dinleniyor mu? Telefonunuz Sizi Dinliyor Mu? Hangileri Gerçek? Hangileri Paranoya?

Akıllı telefonlar uzun süredir hayatımızın merkezinde olup bu durum diğer akıllı cihazların da yaygınlaşması ile birlikte dört bir yanımızın sarıldığı anlamına geliyor. Bundan korkmamız gerekir mi yoksa fazla mı paranoya yapıyoruz? Aslında her ikisi de. Telefon konuşmalarınız yasal yollardan veya yasal olmayan yollardan dinlenebilir. Bunu anlamak sanıldığı kadar kolay değildir ancak yasa dışı gerçekleşen dinlenmenin önüne geçmek de bizim elimizdedir.

Cep telefonunuzun dinlenmesi iki şekilde mümkün olabilir. Bunlardan ilki akıllı telefonunuza yüklenecek bir casus yazılımdır. Casus yazılımlar sayesinde yapılan telefon görüşmeleri an be an dinlenebilir ve kaydedilebilir. Kaynağı güvenilir olmayan uygulamaların telefonunuza kurulması ve telefonunuzun işletim sistemlerinin güncel olmaması, casus yazılımların işini kolaylaştıracaktır. Casus yazılımlar, telefonunuza sadece birkaç saniye içerisinde indirilebilir ve kurulumu kolayca yapılabilir. Kurulumu yapıldıktan sonra uygulamanın telefonunuzda kalmasına gerek yoktur. Bu sebeple telefonunuzu kurcalayarak bunu anlayamayabilirsiniz. Ancak fatura detaylarınızı incelediğinizde, aynı anda iki numara ile birlikte görüştüğünüzü görürseniz, bilin ki bir başkası tarafından dinleniyorsunuzdur. Görüşmelerinizin ya da mesajlaşmalarınızın internet ortamına aktarımını sağlayan casus yazılımları da telefonunuzun internet kullanım detaylarını inceleyerek, IP bilgileriyle tespit edebilirsiniz.

Telefonunuzun dinlenebilmesinin ikinci yolu ise şebeke üzerinden yapılan dinlemelerdir. Genel olarak yasal yollardan ve istihbarat servisleri aracılığı ile yapılan bu dinlemeleri anlamak pek de mümkün değildir. Telefonla konuşurken sesinizin yankı yapması, aşırı ısınması, birdenbire kapanmasının, telefonunuzun dinlendiğine dair belirtiler olduğunu duyduysanız, bunların şehir efsanelerinden ibaret olduğunu unutmayın. Bu gibi durumlarda muhtemelen telefonunuzun tamire ihtiyacı vardır.

Telefon Dinlenmesinin Önüne Nasıl Geçilir?

Bir casus yazılım aracılığıyla bilgilerinize erişilmesini ya da telefonunuzun dinlenmesini istemiyorsanız, güvenmediğiniz ve tanımadığınız insanlara telefonunuzu kesinlikle vermeyin. Telefonunuzun şifresinin tahmin edilebilir olmaması da oldukça önemli. Casus yazılımların kısa süreler içerisinde telefonunuza yüklenebileceğinden bahsetmiştik. Bu sebeple birkaç dakika bile telefonunuzu açık bırakıp yanından ayrılmayın. Yüklediğiniz uygulamaların istediği izinlere dikkat edin ve güvenilir antivirüs programlarıve koruyucu yazılımlar kullanın.

İstihbarat amaçlı, şebeke üzerinden yapılan dinlemeleri engellemek ise pek kolay değildir. Bunun en güvenli yolu olan kriptolu iletişimdir ve bu tür yazılımların ülkemizde özel şirketler tarafından yapılması, yasalarla engellenmiş durumda olup suç kapsamındadır.

Kişisel Verilerin Korunması Önemli

Kişiyi doğrudan veya dolaylı yoldan tanımlayan tüm bilgiler değerlidir. Teknolojik gelişmeler, insanların bilgiye ulaşmasını daha hızlı ve kolay bir hâle getirirken bir yandan da özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesine olanak sağlayacak yöntemleri beraberinde getirmiştir. Son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler ile de bu tür durumlar engellenmeye çalışılmaktadır. 2010 yılında anayasa değişikliği ile birlikte Anayasa’ya giren “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir." ifadesi ile kişisel verilerin korunması anayasal bir hak olarak tanımlanmıştır. Elbette ilerleyen dönemlerde yeni yasal düzenlemeler devreye girmiş, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) 2016 yılında yürürlüğe girerek bu konuda yeni bir dönemin kapısını açmıştır.

Bu düzenlemeler sayesinde, veri sahibi, verilerinin kimler tarafından, hangi amaçla kullanıldığını ve kimlerle paylaşıldığını öğrenme, izinsiz kullanımlardan doğan olumsuz durumlara karşı itiraz etme gibi haklara sahip olmuştur.

Günümüzde hem iş hayatımızı hem de özel hayatımızı telefonlarımızla yönetiyor ve birçok bilgiyi bu cihazlarda depoluyoruz. Bu verilerin güvenliğine en az oturduğumuz evin güvenliğine önem verdiğimiz kadar önem vermeli, gerekli alarm ve kilitleri özenle seçmeliyiz. Yazımızın sonunda sizlere bu önlemlerden ve bu önlemleri nasıl alabileceğinizden de bahsedeceğiz. Ancak şimdi konuyu biraz daha irdeleyelim.

Telefonunuz Sizi Dinliyor mu?

“Geçen gün kahve içerken arkadaşıma güneş gözlüğümün modasının geçtiğini, yeni bir güneş gözlüğü almam gerektiğini söyledim. Birkaç saat sonra telefonumda ilk gördüğüm reklam; bu yazın yeni güneş gözlüğü modelleri oldu. İnanabiliyor musun?” Bu hikâye size tanıdık geliyor değil mi? Belki de sizin de başınıza buna benzer bir olay gelmiştir.

Twitter’da bu konu hakkında yapılan bir anketin sonuçları da oldukça ilginç gözükmektedir. 234 kişinin oy kullandığı bu ankete göre katılımcıların %80’i dinlenildiğini düşünüyor. Katılımcıların çoğunun bilgi güvenliği alanlarından olması da durumu ilginç kılan bir başka detay.

2011 yılında tanıtılan ve daha sonra kullanıcı ile buluşan Apple’ın Siri’si başta olmak üzere Amazon’un Alexa’sı ve Google’ın Asistan uygulamalarını düşünecek olursak, telefonunuz kesinlikle sizi dinliyor. Ancak bu dinlemenin sürekli olarak sizi kaydetmek için yapıldığını söylemek doğru olmaz. Sesli komutunuzu duyabilmek ve size yardımcı olabilmek için tasarlanan bu uygulamaları kullanmak için tetikleyici bir kelime söylemeniz gerekiyor: Hey Siri!

Siri ve Alexa için daha önce kayıtlara geçmiş bazı ilginç vakalar da var. Alexa bir çiftin aralarındaki bir sohbeti esnasında, söylenen bir kelimeyi ‘Alexa’ olarak duyar ve etkinleşir. Ardından yapılan konuşmaları da yine yanlış bir şekilde komut olarak algılar ve bu konuşmaları kaydedip göndermesi gerektiğini algılar. Kime? Sorusunun cevabı da aynı konuşma içerisinde bir başka yanlış algılama sonucu arkadaşlarına gitmesine sebep olur. Elbette bu kadar tesadüfler zincirinin bir arada olması kulağa garip gelebilir ancak yapılan alelade bir konuşmanın her ne sebepten olursa olsun farklı birine ulaşmış olması kişisel verilerin güvenliği konusunda bizi daha fazla düşünmeye sevk ediyor. Telefonunuzun ayarlarından mikrofonu kapatmanız bu tür olayların önüne geçmenize engel olacak kolay bir yöntemdir.

Verileriniz İçin Dinlenilmeye İhtiyacınız Yok

Telefonunuzun sizi dinliyor olması henüz kanıtlanmış bir şey değil. Ayrıca sizi dinlemesi için pek bir sebebi olduğu da söylenemez. Pazarlama için kullanılacak bütün verileriniz zaten pek çok uygulama üzerinden alınmakta ve profiliniz buna göre oluşturulmaktadır. Sosyal medya üzerinden paylaştığınız fotoğraflar, beğendiğiniz videolar, gittiğiniz mekânlarda yaptığınız konum etiketlemeleriniz bile sizinle ilgili birçok fikri vermeye yetecektir. Bunların hepsini şu anda kendi iradenizle yaptığınızı da unutmayın. Ünlü tarihçi Yuval Noah Harrari’nin Homo Deus kitabında da bahsettiği gibi; “Mahremiyetlerinden, özerkliklerinden ve bireyselliklerinden vazgeçmek pahasına da olsa, insanlar veri akışının bir parçası olmak istiyor.”

Ancak haklı olarak şu anda dinleniyor olmak kırmızı çizgimiz gibi gözüküyor. Elbette neredeyse günün tamamında telefonlarınız tarafından dinleniyor olmak rahatsız edici olabilirdi. Fakat bunun için depolanması gereken veri miktarı düşünüldüğünde bunun çok da mümkün olmadığını görebiliriz. Dünyada milyarlarca cihazın olduğunu varsayacak olursak, sadece bu iş için ayrılması gereken depolama gereksinimini karşılamak ve bunu işlemek çok da gerçekçi gözükmüyor.

1 saatlik bir ses kaydının hacmi 115 megabayt civarında. 24 saatin 15 saatinde uyanık olduğunuzu varsayalım. Yine de en düşük değerleri ele alarak hesaplayacak olursak, gün içerisinde sürekli konuşmadığımızı düşünelim, toplam konuşmamızın kaydı 430 megabayt olsun. Sadece Instagram’ın 800 milyon kullanıcısı var. Hepimizin konuşmalarını kaydedebilmesi için günde 344 petabayt veri depolaması gerekir. Bu gerçekten mümkün mü?

İşletmeler İçin Siber Güvenliğin Önemi

İşletmeler, müşterilerinin, çalışanlarının başta olmak üzere şirkete dair bütün bilgileri korumak zorundadır. KVKK ile de bu sorumluluk işletmelere aittir ve bu verilerin sızdırılması, siber saldırı sonucu ele geçirilmesi, şirketlere cezai yaptırımlar uygulanmasına neden olur. Siber suçlar, her yıl bir önceki yıla nazaran biraz daha artıyor. Alınan önlemlerin yetersizliği kadar gerekli yöntemlerin kullanılmaması da burada etkili oluyor.

İşletmelerin siber güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için kurulmuş olan ve bu alanda iyi bir hizmet veren Berqnet, geliştirdiği ürünler ile karmaşık siber güvenlik ve ağ süreçlerini kolaylaştırıyor.

Secure Acces Service Edge (SASE) tek bir arayüzden yönetilebilen bir ürün olma özelliği taşıyor. SASE sayesinde şube ve merkezler tek bir bulut üzerinden yönetilebiliyor, kayıtlar KVKK’ya uygun şekilde tutularak yasal süreçlerden geçiyor. Pandemi dönemiyle yükselişe geçen uzaktan çalışma şekline de uygun olarak inşa edilmiş bu sistem sayesinde tüm güvenlik süreçlerinden en yüksek verimi alabiliyorsunuz.

İşletmelerin KVKK ile ortaya çıkan yasal sorumluluklarını tüm önlemlerini alarak yerine getirmesi gerekmektedir. Siber güvenliği sağlamak için olmazsa olmazlardan biri de güvenlik duvarıdır. Firewall ürünleri Berqnet’in küçük, orta ve büyük ölçekli işletmeler için geliştirmiş olduğu ürünlerdendir. Siber saldırılara ve zararlı yazılımlara karşı güçlü bir koruma sağlayarak sağlam bir güvenlik duvarı oluşturur. Firmanızın farklı lokasyonlarını birbirine bağlar ve aynı zamanda uzaktan çalışanlarınızı merkeze bağlamak için gerekli olan SSL VPN ve IPSec VPN özelliklerini size ek ücret talep etmeden sunar.

Sıkça Sorulan Sorular

13 Haziran 2022