Exploit Nedir, Ne Amaçla Kullanılır? Exploit Saldırıları ve En Etkili Korunma Yöntemi

Bu tür kodlar ve programlar sisteme izinsiz giriş yapmayı, yetkili bir kullanıcı oluşturmayı, sistemi devre dışı bırakmayı sağlar. Çeşitli çalışma prensiplerine sahip Exploit'ler, sistemle iletişime geçerek sistemin zayıf noktalarından yararlanır ve istenilen amaca hizmet eder. Dijital güvenlik açısından büyük bir risk oluşturan bu kodlar ve programlar dijital sistemlere yapılan saldırılarda çok sık kullanılır. Yazılım ve dijital güvenlik uzmanları bu saldırıları tespit ederek ve istenmeyen işlemlerin gerçekleşmesini engelleyerek sistemlerin sağlıklı işleyişini sağlamaktadır.

Exploit Çeşitleri ve Çalışma Prensipleri

Exploit kodları ve yazılımları çalışma prensipleri, etki alanlarına göre sınıflandırılmaktadır. Sistemle iletişime geçmeye yarayan exploit'ler bu iletişimi farklı biçimlerde gerçekleştirir. Başlıca exploit çeşitleri şunlardır:

• Remote Exploit:Remote exploit'ler sistemle yerel ağlardan ya da internet gibi bir dijital ağdan iletişime geçer. Uzak bir exploit, ağ üzerinden çalışmakta ve güvenlik açıklarını kullanarak sisteme erişim imkânı kazanmaktadır.
• Local Exploit:Yerel exploit'ler sistem içinde bulunan, sistemdeki yetkili kullanıcı özelliklerine ulaşmak için tasarlanmış zararlı yazılım ve kodlardır. Bu exploit'ler *.gif, *.exe benzeri dosyaların çalıştırılmasıyla devreye girer. Yerel bilgisayarda yüklü olan yazılım sayesinde exploit'te bulunan Shellcode’u çalıştırır ve zararlı kod enjekte eder. Bu sayede saldırgan sistemde yönetici hakkına sahip olarak sistem üzerinde değişiklik yapabilir.
• Client Side Exploit: Client uygulamaları ile iletişime geçen exploit'ler ağ üzerinden sistemle iletişime geçer. Bunların kullanımı için kullanıcıların veya client uygulamasının tetikleme yapması gerekmektedir. Genelde sosyal mühendislik atakları ile etkileşim sağlanır.
• Dos- Exploit: Denial of Service (Dos) exploit'ler ilk tanınan zararlı kodlardandır, sistemi yavaşlatır ya da durdurmaya yarar.
• Command-Execution-Exploit: Saldırganca kontrol edilen bu exploit'ler bir program kodunu sisteme uygulamaya imkân vermektedir. Zararlı kodun doğru çalışabilmesi için saldırgan hedef uygulamayı iyi bilmelidir. Bu bilgiler açık bir program kodu kaynağından ya da test edilerek alınabilir. Bundan sonra saldırgan kendi kodunu uygulamada en yararlı bölüme yerleştirerek çalıştırır. Hedef alınan sistemde yönetici kullanıcı hakları kazanılır ve sistem tam anlamıyla yönetilebilir.
• SQL-Injection Exploit: Structured Query Language (SQL) veri tabanlarında veri silme, veri çekme ve değiştirme işlemlerini yapan basit yapılı bir dildir. Tüm web uygulamalarında veri tabanı desteği bulunur ve uygulamalar veri tabanı ile bu dil sayesinde iletişime geçer. Örneğin bir web sitesine mesaj bırakıldığında bu mesaj veri tabanına yazılır, mesaj onaylandığında o alan güncellenmiş olur. Yöneticiler veritabanı kayıtlarını silerek web uygulamalarında rahatlıkla değişiklik yapabilmektedir. SQL injection yöntemiyle saldırgan, iletişim sağlayan SQL cümleciğini değiştirerek, araya sıkıştırılan herhangi bir meta karakter ile SQL injection sağlanır. SQL injection sayesinde birçok veri bilgisi değiştirilebilir, önemli güvenlik açıkları oluşturulur.
• Zero Day Exploit: “Zero Day attack nedir?” sorusunun cevabı, yamasız işletim sistemi ve program üreticisi tarafından yaması yayımlanmamış uygulamalar üzerinden yapılan exploit saldırısı olarak verilebilir. Saldırganlar yazdıkları ya da buldukları exploit'leri sistemlere istedikleri zaman girebilmek için yayımlamayı seçerler. Son derece etkili saldırılardır, geliştirici ve üreticiler güvenlik açığı için yeni bir yama yayımlamadıkları sürece işe yaramaktadır.

Exploit'lerin Çalışma Mantığı ve Exploit Açıkları Nasıl Kapanır?

Bir exploit dijital sistemlerdeki açıklardan yararlanarak belli bir amaç dâhilinde tasarlanır. Bazı exploit'ler sisteme uzaktan bağlanmakla yetinirken, bazıları sistemi devre dışı bırakmak amacıyla düzenlenmiştir. Saldırganlara amaçları doğrultusunda fayda sağlayan etkili exploit'ler sisteme giriş ya da sistemde yetkili kullanıcı oluşturmak için tasarlanmıştır. Zararlı kodlar ve yazılımlar sayesinde dijital sisteme düşük seviyeli bir kullanıcı ile giriş yapmak, daha sonra sistemde yetkileri yükseltmek ve yetkili bir kullanıcı oluşturma olasılığı bulunmaktadır. Günümüzde kullanılan exploit'ler çoğunlukla yazılım exploit'leridir. Bu yazılımlar işletim sistemi ya da üçüncü parti bir yazılımdaki açıkları değerlendirerek saldırganın amacına hizmet eder.

Zararlı yazılımlar ve kodlar ile meydana gelen sistem zaaflarını engellemek için işletim sistemi ya da uygulamalar üzerinde yamalar yapılması gerekir. Program sahipleri ve işletim sistemi yazılımcıları kodlarda düzenleme yaparlar ve bunları yama paketi olarak son kullanıcıya sunarlar. Böylelikle işletim sistemi ya da programlar güncel tutularak istenmeyen saldırılara karşı güvenlik açıkları kapatılır. Örneğin Windows işletim sisteminin güvenlik açığından yararlanan bir exploit için Microsoft şirketi durum değerlendirmesi yapar ve güvenlik açığı için bir yama yayımlar. Bu yama kurulduğunda artık Windows işletim sistemi saldırganın tasarladığı exploit'ten etkilenmez.

Zero Day exploit yaması bulunmayan işletim sistemlerine ve programlara saldırması açısından son derece etkilidir. Çok fazla kullanılan exploit'ler giriş yöntemlerinin anlaşılması ile tanımlanır. Güvenlik yazılım uzmanları sistemleri inceler ve zaafları tespit eder, güvenlik açıkları yamalar ile kapatılır. Zero Day exploit'ler yeraltı pazarları, kirli pazar olarak bilinen Underground Marketlerde paylaşılır ve satılır. Bu exploit'ler hem saldırganlar hem de güvenlik uzmanları tarafından satın alınabilir, ciddi rakamlarla bu piyasalarda işlem görürler.

Exploit'ler herhangi bir işletim sistemi ve program için yazılabilir. Windows, Unix, MacOs, Linux, Adobe Flash, Java, Adobe Reader benzeri işletim sistemi ve programlar için tasarlanan exploit'ler mevcuttur. Bu işletim sistemlerinin ve programların güvenlik açıklarına yönelik üretilen zararlı kodlar ve yazılımlar sistemle ve programla etkileşime geçerek saldırganın amacına hizmet eder. Bu exploit'ler herhangi bir donanım ya da dijital sistem için de üretilebilir.

Pivoting yöntemi ile bir sistemi ele geçiren saldırgan bu sistem üzerinden farklı sistemlere de saldırabilir. Güvenlik engellerini aşmak için kullanılan bu yöntemle, önce networke giriş izni bulunan bir makine ele geçirilir, sisteme giriş sağlanır ve sistem üzerinden diğer makinelere sızma sağlanır. Bu sayede saldırganlar çok güvenli sanılan sanal ağlara ulaşma imkânı bulur ve amaçlarına yönelik her türlü zararlı yazılımı, kodu işletim sistemlerine ve programlara ekler.

Exploit Saldırılarından Nasıl Korunulur?

Exploit saldırılarından korunmak, bilgisayarları ve verileri güvende tutmak için bireyler ve kuruluşlar en iyi siber güvenlik uygulamalarını takip etmelidir. Alınacak önlemler arasında şunlar sayılabilir:

• Yazılımları ve işletim sistemlerini güncel tutma: Yazılımların ve işletim sistemlerinin yeni sürümlerinde tanımlanmış güvenlik açıklarına karşı güvenlik yamaları sunulur. Güncelleştirmeler sayesinde daha güvende olmak mümkündür.
• Sadece gerekli uygulamaları kullanma: Her yeni uygulama sistemde güvenlik açığı oluşmasına neden olabilir. Sadece ihtiyaç duyulan uygulamaları kullanmak sistem ağının daha az riskle karşılaşmasına yardımcı olacaktır.
• Etkili bir güvenlik duvarı kullanma: Güvenlik duvarı sistemin exploit saldırılarına karşı korunmasını sağlayacaktır. Güvenlik duvarı yalnızca gerekli işlemlere izin verir, bu şekilde maksimum koruma sağlar.
• Kuruluş kullanıcılarını eğitme: İnsan hatalarından kaynaklı riskler için çalışanlar ve sistem kullanıcıları eğitilmelidir. Dijital tehditlerden korunmak adına kullanıcıların gerekli bilgi ve alışkanlıkları edinmeleri gerekir.
• Antivirüs yazılım çözümü kullanma: Tam koruma sağlayan, etkili antivirüs yazılımları dijital sistemleri bilinen ve henüz tespit edilmemiş tehditlere karşı güvende tutmaya yardımcı olacaktır.

Güvenlik duvarı ile desteklenen işletim sistemleri ve yazılımlar en az riske maruz kalacak, sistemin güven içinde kullanılmasını sağlayacaktır.

Berqnet Güvencesi ile Exploit Saldırılarından Korunma

Exploit saldırıları karşısında etkili bir çözüm olan Berqnet, dünyanın en kolay kurulan ve fonksiyonel bir biçimde yönetilen güvenlik duvarı cihazıdır. 2013 yılında profesyonel Ar-Ge kadrosu ile firmaların siber güvenlik ihtiyaçlarına çözümler üretmek amacıyla Ar-Ge çalışmalarına başlayan Berqnet, 2015 yılında ilk güvenlik yazılımı ürün ailesini piyasaya sürmüştür. Berqnet, kurumların ve işletmelerin veri-sistem güvenliğini korumak üzere LOGO Siber Güvenlik ve Ağ Teknolojileri A.Ş. çatısı altında faaliyetlerine devam etmektedir. Berqnet Güvenlik Duvarı serisi, veri güvenliği, yasallık, verimlilik ilkeleri ve yerel işletmelerin özel kullanım ihtiyaçları göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir. TESİD tarafından KOBİ Kategorisinde En Yenilikçi Ürün ödülüne layık görülen Berqnet, BTVizyon tarafından da yılın en iyi güvenlik yazılımı unvanını almıştır. Berqnet, bağımsız güvenlik analiz şirketi Corvues Security Consultancy tarafından internet taraması, beyaz kutu, gri kutu, kara kutu derin tarama yöntemleri ile ilgili olarak test edilmiş, tüm güvenlik analizlerinden başarıyla geçmiş ve güvenlik alanında doğru seçim olduğunu belgelenmiştir.

6 Kasım 2021