Siber Güvenlik Testleri: Phishing Simülasyonlarıyla Personelinizi Ölçün

Kurumsal kullanıcıları hedef alan kimlik avı saldırılarının sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Öyle ki birçok kuruluş, kurumsal siber güvenlik stratejisi oluştururken phishing saldırılarının engellenmesine yönelik çalışan farkındalığı oluşturmaya önemli bir alan ayırıyor. Verizon tarafından 2024 yılında hazırlanan Veri İhlali Araştırma Raporu’na göre ihlallerin %68’inde insan unsuru etkili rol oynadığı ifade edilirken IBM’e göre küresel veri ihlali maliyetinin ortalaması önceki yıla göre artış göstererek 2024 yılında 4.88 milyon dolar seviyesine yükseldi.
Şirketler ise hedef olma ihtimallerinin giderek daha da arttığı phishing saldırılarını önlemek adına çalışan farkındalığı oluşturmaya ve siber güvenlik eğitimlerine ciddi bütçeler ayırmaya başladı. Kimlik avı saldırılarına yönelik eğitimi güçlendiren phishing simülasyonları ise kuruluşlar tarafından benimsenen en yaygın ve etkili yöntemlerden biridir. Gelin, phishing simülasyonlarının siber güvenlik farkındalığı oluşturmakta ki rolüne yakından göz atalım.
Phishing Nedir? Siber Güvenlikteki Rolü ve Tehditler
Phishing nedir sorusuna kişisel bilgilerin ele geçirilmesi amacıyla farklı dijital kanal kullanılarak gerçekleştirilen en yaygın siber güvenlik tehditlerinden biri olduğu yanıtı verilebilir. Çoğu zaman oltalama veya kimlik avı saldırısı olarak da adlandırılan phishing saldırıları hem bireyleri hem de kuruluşları hedef alır. Saldırganların, herhangi bir güvenilir kişi veya kurumu taklit ederek gerçekleştirdiği phishing saldırılarında e-posta, SMS, telefon araması, clickbait ads gibi farklı iletişim kanalları kullanılır. Son yıllarda bu kanallara ödeme alma, bilgi verme ve yönlendirme gibi amaçlarla kullanılan QR kodlar da phishing saldırıları için kullanılır hale geldi.
Phishing saldırılarında amaç hedeflenen kişiye ait kullanıcı bilgileri, şifreler, kart ve kimlik bilgileri gibi verileri ele geçirmek veya hedef bilgisayara zararlı yazılım kurulmasını sağlamaktır. Bireysel kullanıcılar için phishing saldırılarının etkisi, kurumsal düzeydeki etkilere kıyasla çok daha kısıtlıdır. Bu yine de maddi ve manevi zararlara neden olmayacağı anlamına gelmez.


Kurumsal tarafta ise phishing saldırıları genellikle hedef alınan kuruluşun BT sistemlerine erişim için ilk adım görevi görür. Şirket içerisinde herhangi bir çalışanın hesabına yetkisiz erişim, çok daha inandırıcı phishing saldırıları gerçekleştirilmesini mümkün hale getirir. Phishing saldırıları ile şirketlerin fidye yazılımına maruz kalması da olumsuz senaryolardan bir diğeridir. Saldırganlar hangi amaçla phishing saldırısı gerçekleştirirse gerçekleştirsin şirketler için bu tür saldırılar önemli ölçüde kaybın yaşanmasıyla sonuçlanır.
Phishing Simülasyonları: Siber Güvenlik Eğitiminde Neden Önemlidir?
Kurumsal yapılarda siber güvenlik önlemlerinin tamamlayıcı unsurlarından en önemlisi personel eğitimidir. Teknik açıdan kusursuz bir şekilde oluşturulan siber güvenlik politikalarına rağmen şirket çalışanlarının gerekli farkındalığa sahip olmaması nedeniyle meydana gelen insan kaynaklı hatalar, en büyük güvenlik zafiyetlerinden biri haline gelir. Düzenli aralıklarla gerçekleştirilen personele yönelik siber güvenlik eğitimleri ise phishing başta olmak üzere çalışanları hedef alan siber saldırıların önlenmesine katkı sağlar. Aynı zamanda öncelikli olarak yönetim kurulu siber risk farkındalığı oluşturmaya odaklanarak kurumsal olarak siber güvenlik stratejilerine daha fazla önem verilmesi sağlanabilir.
Siber güvenlik eğitimlerinin bir parçası olarak uygulanan phishing simülasyonları ise herhangi bir veri kaybı endişesi olmadan çalışanların bilinçlendirilmesini sağlarken aynı zamanda siber güvenlik farkındalığının ölçülmesine yardımcı olur. Siber güvenlik uzmanları tarafından hazırlanan ve çalışanları hedef alan kimlik avı simülasyonları, çalışanları tehditleri fark etme konusunda bilinçlendirir. Gerçek bir saldırı söz konusu olduğunda ekiplerin ve çalışanların hangi ölçüde etkileneceği ortaya konur. Böylelikle hem güvenlik önlemleri hem de sonraki eğitimler çok daha gerçekçi hedefler belirlenerek hayata geçirilebilir.
Phishing Testleri ile Personel Eğitimi: Başarı için Stratejiler
Phishing simülasyonları, personelin siber güvenlik konusunda eğitiminde faydalanabilecek en etkili yöntemlerdendir. Personel eğitimleri, gerçek phishing tehditleri ve yol açabileceği zararların öğretilmesi ve risk refleksi geliştirilmesi açısından, siber güvenlik önlemlerinin bir parçası olarak görülmelidir. Uygulanan phishing testlerinde hedeflere başarılı bir şekilde ulaşmak için dikkat edilmesi gereken başlıca stratejiler şöyledir:
Phishing Testi Öncesi Farkındalık Tespiti ve Eğitim Gerçekleştirin
Phishing testleri gerçekleştirmeden önce çalışanlara oltalama saldırısı ve diğer siber güvenlik tehditleri konusunda eğitim verilmesi test sonuçlarının çok daha sağlıklı olmasını sağlar. Siz de Berqnet sorumluluk projesi olan “Herkes İçin Siber Güvenlik” web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Aynı zamanda test adımına geçmeden önce çalışanlara oltalama saldırısı nedir, nasıl fark edebilirsiniz gibi sorular yönelterek veya çeşitli anketler düzenleyerek konu hakkındaki bilgi seviyelerini ölçebilirsiniz. Bu çalışma phishing simülasyonlarını şekillendirmenize ve simülasyon sonunda elde etmeyi umduğunuz sonuçlara yönelik tahminde bulunmanıza katkı sağlar.
Gerçek Tehditleri Örnek Alan Testler Hazırlayın
Uygulayacağınız phishing testlerinde farklı senaryolar oluşturmak çok yönlü tespitlerde bulunmanıza yardımcı olur. Testleri hazırlarken yakın dönemde sıklıkla karşılaşılan phishing yöntemlerini örnek almaya özen göstermelisiniz. Hazırladığınız simülasyonların inandırıcılığını arttırmak adına şirketin mevcut iş süreçlerinden ve sahip olduğunuz bilgilerden faydalanarak tuzaklar oluşturabilirsiniz.
Karşılıklı Geri Bildirime Önem Verin
Test sonrasında çalışanlar ve testi uygulayan ilgili ekip arasında karşılıklı geri bildirim gerçekleşmesine önem vermelisiniz. Çalışanın, oltalama testinden başarılı veya başarısız olması fark etmeksizin süreç hakkındaki düşüncelerini dinleyin. Böylelikle hazırlanan testin inandırıcılığı ve çalışanların hangi alanlarda eğitilmesi gerektiğini tespit edebilirsiniz.
Zorluk Seviyesi Artan Testler ile Süreklilik Sağlayın
Phishing testlerini belirli zorluk seviyelerine sahip olacak şekilde hazırlamalısınız. Çalışanların doğrudan profesyonel kişilerce hazırlanmış kusursuz phishing saldırılarını farkına varması oldukça güçtür. Aynı zamanda böyle bir test yanlış çıkarımlarda bulunmanıza da neden olabilir. Bu nedenle fark edilmesi kolay hatalar barındıran zorluk seviyesi düşük testler ile işe başlamalısınız.
Belirli aralıklarla phishing testleri uygulamaya devam ederek test, analiz ve eğitim sürecini sürekliliğe sahip bir döngüde devam ettirmelisiniz. Uygulanan testlerin zorluğunu ise zaman içerisinde arttırarak daha verimli sonuçlar elde edebilirsiniz. Şirket bünyesine yeni dahil olan çalışanlar için şirketin genel bilgi seviyesine erişmeleri adına ek testler uygulayabilirsiniz.
Phishing Simülasyonu Nasıl Yapılır? Adım Adım Kılavuz
Phishing simülasyonları, test sürecine hazırlıktan sonuçların analiz edilip eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar birçok farklı adıma sahip bir döngüdür. Oltalama saldırılarına yönelik çalışan eğitiminin bir parçası olan phishing test sürecinin nasıl gerçekleştiğini adım adım ele alalım.
Adım 1: Hedeflerinizi Belirleyin
Simülasyon gerçekleştirmedeki hedeflerinizi net bir şekilde ortaya koymalısınız. Phishing testlerini çalışanların mevcut siber farkındalığını, hangi süreçlerin riskli olduğunu veya mevcut risklerin neler olduğunu belirlemek amacıyla gerçekleştirebilirsiniz. Aynı zamanda hazırlanan testlerin hangi kullanıcı grubunu hedef alacağını da belirlemelisiniz. Muhasebe, IK, pazarlama gibi her bir departman için farklı testler düzenleyebilirsiniz.
Adım 2: Test Senaryoları Hazırlayın
Phishing saldırıları için en güncel tehditleri örnek alarak senaryolar oluşturabilirsiniz. Senaryo oluşturma aşamasında şirketin mevcut yönetim şeması ve iş süreçleri de gerçekçi testler hazırlamanıza yardımcı olacaktır.
Adım 3: Uygulama için En İdeal Zamanı Belirleyin
Testi uygulamak için en ideal zaman belirlemelisiniz. Genellikle çalışanların dikkatinin azaldığı tatil başlangıçları, mesai saati bitişleri ve iş yoğunluğunun yüksek olduğu zaman dilimleri phishing saldırıları için en ideal zamanlardır.
Adım 4: Hangi Metriklerin Ölçüleceğini Belirleyin
Gerçekleştirilen testte hangi değerlerin ölçüleceğini belirlemelisiniz. Hedef kitle, uygulama zaman dilimi, tıklama sayısı, zararlı yazılım indirme veya çalışanların şüpheli durumları bildirme sayıları testlerin değerlendirilmesinde kullanılabilecek başlıca ölçümlerdir.
Adım 5: Testi Başlatın
Önceden planlanan zaman aralığında phishing testini uygulamaya başlayın. Çalışanların, hazırladığınız test içeriği ile etkileşime girmeleri zaman alabilir. Bu nedenle sonuçların analizine ve geri bildirime başlamadan önce tüm çalışanların gönderilen mail ile etkileşime girmesine beklemelisiniz. Bazı durumlarda ise uygulama için belirli bir zaman aralığı seçmek ve bu süre dolduktan sonra testi sonlandırmak mantıklı bir seçenek olabilir.
Adım 6: Test Sonuçlarını Değerlendirin
Teste katılım sonlandıktan sonra tüm sonuçları analiz ederek aksiyon almanızı sağlayacak çıkarımlarda bulunmalısınız. Test sonuçları ışığında mevcut güvenlik açıkları ve çalışanların farkındalık yönünden eksikleri net bir şekilde belirlenebilir.
Adım 7: Eğitim Programını Şekillendirin
Test sonuçlarıyla birlikte çalışanlara anlık olarak geri bildirimde bulunmaya başlayabilirsiniz. Aynı zamanda bu bildirimlere kısa bilgilendirme notları da eklenebilir. Geri bildirimlerin yanı sıra şirket geneline uygulanan siber güvenlik eğitimlerinin eksik yönleri belirlenerek geliştirilmelidir. Eğitim sonrasında yeniden phishing simülasyonu düzenlenerek ilerleme değerlendirilmelidir.
Siber Güvenlik Testleriyle Phishing Saldırılarına Karşı Hazırlıklı Olun
Siber güvenlik testleri, phishing saldırılarına karşı hazırlıklı olunması adına uygulanan en önemli adımlardandır. Kullanıcıların, siber tehditler ile karşılaşma ihtimalinin son derece yüksek olduğu günümüzde bu ihtimal şirket çalışanları söz konusu olduğunda çok daha artar. Her an bir siber saldırının gerçekleşme ihtimali göz önünde bulundurulduğunda ise olası saldırılara hazırlıklı olunmasının önemi daha anlaşılır hale gelir. Phishing simülasyonları ise olası birçok kimlik avı saldırısına hazırlıklı olunmasında önemli bir yere sahiptir.
Sadece tek bir çalışanın, masum görünen bir bağlantıya tıklaması sonucu milyonlarca dolarlık, telafisi güç zararın oluşması mümkündür. Phishing simülasyonları ve siber güvenlik testleri, çalışanların siber tehditler ile karşılaştıklarında nasıl tepki vereceğini net bir şekilde ortaya koyar. Gerçekleştirilen testler, çalışanların phishing ve diğer siber saldırılara yönelik farkındalık kazanmasını sağlar. Aynı zamanda testler sonucu elde edilen sonuçlar, siber güvenlik ve IT ekiplerinin değerlendirme ve yol haritası oluşturma süreçlerini destekler.
Örneğin, yönetici ile ekip üyeleri arasındaki onay süreçleri e-posta üzerinden gerçekleşiyorsa ve bu durum suistimale açıksa, yazılım temelli bir onay süreci geliştirilerek bu riskler ortadan kaldırılabilir. İlgili ekipler ve CEO için siber güvenlik önerileri sunmakta faydalı olacaktır.
Phishing Simülasyonları ile Çalışan Bilinçlendirme: En İyi Uygulamalar
Siber güvenlik süreçlerinin önemli bir parçası olan phishing testleri ile çalışanların potansiyel tehlike riskler konusunda bilgilendirilmesi sağlanır. Bu çalışmaların yüksek verimle gerçekleştirilmesi için takip edilebilecek en iyi uygulamalardan bazıları ise şöyledir:
- Planlama aşamasında simülasyon ile ulaşılmak istenen hedefleri belirleyin.
- Gerçekçi senaryolar oluşturmaya özen gösterin.
- Düzenli aralıklarla testler uygulamaya devam edin.
- Testleri farklı çalışan gruplarına göre şekillendirin.
- Farklı zorluk seviyelerine sahip testler oluşturun.
- Geri bildirim sürecininde hataları yapıcı bir şekilde ifade ederken başarıları ise takdir edin.
- Eğitim içeriğini yeniden düzenleyerek sürekli hale getirin.
Phishing Saldırılarının Erken Tespiti için Test Süreçlerinin Önemi
Phishing saldırılarının temel amaçları arasında kullanıcı bilgilerini ele geçirmek veya kullanıcının zararlı yazılım yüklemesini sağlamak yer alır. Bu da phishing saldırılarını, daha kapsamlı ve tehlikeli siber saldırılar için bir giriş basamağı konumuna yerleştirir. Siber saldırganlar tarafından elde edilen kullanıcı bilgileri şirket ağına sızmak, hassas verilere erişmek veya çok daha inandırıcı phishing saldırıları gerçekleştirmek için kullanılabilir.
Diğer taraftan kullanıcının farkında dahi olmadan phishing saldırısı sonrasında cihazına yüklediği zararlı yazılımlar, kısa sürede tüm şirket ağına yayılabilir, ağ trafiğini izleyebilir, veri ihlalleri yaşanmasına neden olabilir. Ayrıca kurumsal organizasyonlar için adeta en büyük tehditlerden biri olan fidye yazılımları, tüm şirket ağını çalışamaz hale getirmesine neden olabilir. Phishing testleri ise tüm risklerin minimize edilmesine katkı sağlar.
Phishing simülasyonları, çalışanların uygulama yoluyla siber güvenlik farkındalığı kazanmasını sağlar. Şirket personeli özellikle phishing saldırı türleri ve sonuçları hakkında birinci elden kapsamlı bilgi edinme imkanı yakalar. Olası saldırıların neden olabileceği zararların tüm yönleriyle farkedilir hale gelmesi de siber güvenlik tehditleri konusunda gerekli dikkatin oluşturulmasına yardımcı olur.
Testler sayesinde gerçek phishing saldırılarının hedefinde yer alan çalışanlar, karşılaştıkları tehdidi fark ederek girişimin başarısız olmasını sağlar. Aynı zamanda oluşturulan uyarı ve bildirim mekanizmalarını kullanarak ilgili siber güvenlik ekibinin de saldırı hakkında erken aşamada bilgi sahibi olmasını sağlar. Erken tespit sayesinde ise phishing saldırıları sonucu oluşabilecek çok daha etkili tehditler önlenebilir.
Phishing Testlerinin Etkili Sonuçlar Vermesi için İpuçları
Gerçekleştirilen phishing testlerinde belirlenen hedeflere uyulması için sürecin doğru bir şekilde planlanıp yürütüldüğünden emin olunmalıdır. Phishing simülasyonlarından etkili sonuçlar alabilmek adına şu ipuçlarından faydalanabilirsiniz:
- Phishing testleri hazırlarken öncelikle hedeflerinizi net bir şekilde belirleyin. Hangi kullanıcı gruplarını hedef alıyor, test düzenlenmesindeki amaç nedir gibi farklı soruları yanıtlayarak süreci başlatın.
- Şirketin iş akışlarına uygun senaryolar oluşturun. Örneğin, CEO veya diğer üst düzey yöneticiler ile farklı birimler arasındaki olağan iletişim taklit edilerek test gerçekleştirilebilir.
- Phishing testlerini belirli aralıklarla tekrarlamak kadar beklenmedik anlarda gerçekleştirmekte önemlidir. Örneğin, mesai saati bitimine yakın veya tatil öncesi atılan acil başlıklı mailler oldukça iyi bir test olacaktır.
- Test sürecinin başarıya ulaşmasında elde edilen verilerin doğru bir şekilde analiz edilmesi de son derece önemlidir. Test zamanı, kaç kişinin tehlikeyi fark ettiği veya tuzağa yakalandığı, en çok hangi süreçlerin suistimal edilmeye açık olduğu gibi fayda sağlayan değerlendirmeler yapılmalıdır.
- Testleri sadece e-posta ile sınırlı tutmayın. Phishing saldırıları söz konusu olduğunda akla ilk olarak e-postalar gelse de SMS, telefon, sosyal medya gibi birçok farklı kanal üzerinden çalışanlar bu tür saldırılara maruz kalabilir.
- Test uygulamasında sadece bir grubu değil yöneticiler dahil tüm şirket çalışanları dahil edilmelidir.
- Gerçekleştirilen testte başarısız olan çalışanlar için cezalandırma yoluna gidilmemelidir. Test sonuçları doğrultusunda siber güvenlik eğitimleri şekillendirilerek daha verimli hale getirilmelidir.
- Phishing testini başarıyla geçen, tehdidi fark edip kısa süre içerisinde bildirimde bulunan çalışanları ödüllendirme ve tebrik etmek çalışanları daha dikkatli olma yolunda teşvik edecektir.
- Uygulanan phishing testlerine dair kişisel verilerin gizliliğini koruyarak tüm katılımcıları süreç ve sonuçlar hakkında bilgilendirin.
Siber Güvenlik Testleriyle Güvenlik Farkındalığını Artırmanın Yolları
Berqnet Firewall ve SASE çözümleri kurumsal siber güvenliğiniz için ihtiyaç duyduğunuz kapsamlı teknik altyapıyı size sunar. Phishing saldırılarının önlenmesi adına gelişmiş filtreleme yöntemleri kullanılsa da her geçen gün artan iletişim kanalları sayesinde farklı türde phishing saldırılarına maruz kalmanız neredeyse kaçınılmadır. Bu noktada ise insan kaynaklı hataların önlenebilmesi adına çalışan farkındalığının oluşturulması devreye girer.
Siber güvenlik testleri, siber güvenlik farkındalığı oluşturmak için en etkili yöntemlerden biridir. Şirket çatısı altında gerçekleştirilen siber güvenlik eğitimleri her ne kadar kapsamlı olsa da deneyim üzerinden eğitim çok daha etkili sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.
Uygulanan farklı senaryolar ve ödüllendirme sistemi gibi unsurlardan dolayı çalışanlar olası bir test için çok daha dikkatli davranacaktır. Aynı zamanda yürütülen testler, çalışanlara gerçek bir phishing saldırısınının yol açabileceği tüm olumsuz etkileri açık bir şekilde gösterecektir.
Siber güvenlik testleri sayesinde çalışanlar sadece habersiz olarak gerçekleşen testlerden başarılı olmak için değil saldırıların sonuçlarını doğrudan deneyimledikleri için de çok daha dikkatli olacaktır.
Çalışanlar siber güvenlik farkındalığı kazanarak her iletişimi olası bir phishing saldırısı olup olmadığı yönünde kontrol etme refleksi geliştirecektir. E-posta ekleri ve bağlantılara tıklama konusunda daha dikkatli davranmakla birlikte şüpheli e-posta ve mesajları bildirme konusunda da sorumluluk hissedecektir. Bu da tüm kuruluşu hedef alan phishing saldırılarının olabilecek en erken biçimde tespit edilerek önlem alınmasını kolaylaştıracaktır. Sizde https://herkesicinsiberguvenlik.net/ adresini ziyaret ederek çalışanlarınız için siber güvenlik farkındalığını oluşturabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Phishing simülasyonları, şirketlerin veri koruma ve gizlilik düzenlemeleri (KVKK, GDPR gibi) kapsamında yasal ve uyumluluk yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı olur. Bu simülasyonlar, çalışanların hassas veri işleme ve güvenlik politikalarına uyum düzeylerini pratik olarak test eder. Oluşabilecek zafiyetleri ortaya çıkarır ve yasal bir ihlal durumunda, kurumun proaktif olarak önleyici adımlar aldığını gösteren somut kanıtlar sunar. Bu, hem olası ceza risklerini azaltır hem de şirketin regülasyonlara uyum konusundaki ciddiyetini vurgular.
Çalışanların phishing testlerine karşı “testten geçme” motivasyonu, kısa vadede dikkatlerini artırsa da, uzun vadeli güvenlik davranışları için doğru yaklaşımla desteklenmelidir. Yalnızca testten geçmeye odaklanmak, çalışanların gerçek tehditler karşısında aynı refleksi göstermemesine yol açabilir. Bu nedenle, test sonuçlarına dayalı yapıcı geri bildirimler, sürekli eğitimler ve güvenlik kültürünün genel olarak benimsenmesi, çalışanların gerçek hayattaki siber tehditlere karşı daha dikkatli ve bilinçli olmalarını sağlar, sadece testlere yönelik bir ezber geliştirmelerini engeller.
Phishing simülasyonlarında “ticari sırlar” veya “stratejik bilgiler” içeren senaryolar kullanmak, etik sınırlar ve yasalara uygunluk çerçevesinde dikkatle yönetilmelidir. Bu tür senaryoların amacı, çalışanların kritik bilgilere yönelik güvenlik farkındalığını artırmak ve veri sızıntısı risklerini test etmektir. Ancak, bu simülasyonlar sırasında gerçek hassas veriler kullanılmamalı, sadece gerçeğe yakın kurgusal içerikler tercih edilmelidir. Ayrıca, simülasyonun amacı ve kapsamı hakkında tüm çalışanların önceden bilgilendirilmesi ve herhangi bir suistimalin önüne geçilmesi etik bir zorunluluktur.
QR kod tabanlı phishing saldırıları (quishing) gibi yeni tehdit vektörlerini simülasyonlara dahil etmek son derece önemlidir çünkü siber saldırganlar sürekli olarak taktiklerini geliştirmektedir. Çalışanların sadece e-posta veya SMS tabanlı phishing’i değil, yeni ve gelişmekte olan tehdit türlerini de tanıması gerekir. Bu tür simülasyonlar, kurumun güvenlik eğitimlerini güncel tutmasını, çalışanların farklı kanallardan gelebilecek saldırılara karşı daha uyanık olmasını ve şirketin genel güvenlik duruşunun güncel tehditlere karşı dirençli kalmasını sağlar.
Kaynaklar:
What is a phishing simulation?
20 Modern Tech Tools That Are Advancing Public Safety
Phishing attacks: defending your organisation
https://en.wikipedia.org/wiki/Simulated_phishing