Dijital Ayak İzi Nedir? Dijital Ayak İzini Azaltmanın Yolları Nelerdir?

Ancak internette vakit geçiren kullanıcıların çoğu, çeşitli etkinlikler sonucunda dijital ortamda ayak izi bıraktığının farkında olmayabilir. Aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılan dijital ayak izi kullanıcıların dijital ortamdaki faaliyetlerinin kayıt altına alınması demek. Söz konusu veriler kötü niyetli kişilerin eline geçtiğinde ise dijital ayak izi siber güvenliği tehdit eden bir unsura dönüşebiliyor. Peki, dijital ayak izi nedir ve dijital ayak izine bağlı risklerden nasıl korunmalısınız? Gelin dijital ayak izine dair bilinmeyen tüm detayları hep birlikte inceleyelim.

Dijital Ayak İzi Nedir?

Dijital gölge olarak da ifade edilen dijital ayak izi, dijital ortamlarda izlenebilen faaliyetlerin tümüdür. İnternete her bağlandığınızda yaptığınız eylemlerin tümü dijital ayak iziniz olarak kaydedilir. Haber bültenlerine üye olmak, sosyal medyada hikaye paylaşmak, video izlemek, sosyal medya üzerinden yorum yapmak, online alışveriş yapmak ve forumlarda sohbet etmek gibi birçok etkinlik gün içinde gerçekleştirilen dijital ayak izi aktiviteleri arasındadır.

Dijital ayak izi kavramı kendi içinde aktif ve pasif dijital ayak izi olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Aktif dijital ayak izi kullanıcıların dijital ortamda bilinçli olarak gerçekleştirdiği eylemlerden oluşur. Sosyal medya sitesine üye olmak gibi hareketler kişilerin çevrim içi ortamda aktif olarak bulunduğunu ve veri paylaşımı yaptığını gösteren dijital ayak izleridir. Pasif dijital ayak izi ise kullanıcıların veri paylaşımı dışında gerçekleşen ayak izleridir. Burada amaç kullanıcıların aktivitelerini takip altına almaktır. Firmaların, web sitesi çerezleri ve IP adresleri gibi bilgiler üzerinden kullanıcıların nerede yaşadığı, siteyi kaç kez ziyaret ettiği ve hangi ürünleri aradığı gibi bilgileri izlemesi pasif dijital ayak izi olarak tanımlanır. Bu, şirketler tarafından yürütülen ve kullanıcıların farkında olmadığı bir süreç olarak açıklanabilir. Pasif ayak izi verileri ile firmalar kullanıcıların yaşam tarzı, alışveriş alışkanlıkları, ürün tercihleri ve duyguları hakkında fikir edinmeye çalışır.

Dijital Ayak İzi Neden Önemlidir?

İçinde bulunduğumuz dijital çağda çevrim içi ortamda bırakılan izler kişiler hakkında birçok önemli bilgiyi açığa çıkarabilir. Bu nedenle internette yapılan her etkinlikte bilinçli hareket etmek ve her bir verinin kayıt altına alındığının farkında olmak önem taşır. Aşağıda dijital ayak izinin önemine dair bilmeniz gereken detayları bulabilirsiniz:

• Dijital ayak izi günümüzde dijital itibar kavramı haline gelmiş durumda. Dijital ortamda gerçekleştirilen iyi veya kötü aktiviteler artık kişinin sosyal itibarını doğrudan etkileyecek potansiyele sahip.
• Dijital gölgelerin çoğunun kalıcı olduğu söylenebilir. Örneğin, sosyal medya üzerinde herkese açık olarak yapılan paylaşımların kişiye karşı farklı amaçlarla kullanılma ihtimali her zaman var.
• İşe alım yapan İK uzmanları ve yöneticiler, dijital ayak izini en fazla araştıran kişiler arasında bulunur. İş başvurusunda bulunan adaylar hakkında fikir edinmek isteyen bu kişiler, adayların sosyal medya hesaplarını ve dijital ayak izlerini kontrol eder.
• Siber saldırganlar kişilerin dijital ayak izi üzerinden hesaplarına erişerek sahte kimlik işlemleri veya kimlik avı gibi kötü amaçlı girişimler gerçekleştirebilir.

Özetle dijital ayak izi internette hem olumlu hem de olumsuz olarak kullanılabilme potansiyeli taşır. Dijital gölgeleri sınırlamanın ve olumsuz durumlardan korunmanın yolu ise çevrim içi ortamda daha bilinçli hareket etmek ve dijital ayak izini azaltmanın yollarını öğrenmektir.

Dijital Ayak İzini Azaltmak için Neler Yapmalısınız?

Dijital ayak izleri özellikle kötü niyetli kişilerin eline geçtiği zaman birçok zararlı siber suç tehdidi için zemin oluşturabilir. İnternet kullanıcısı olan herkesin dijital ayak izini azaltması ve doğru şekilde yönetmesi olası siber saldırılardan korumaya yardımcı olur. İşte dijital ayak izini azaltmak için bilmeniz gerekenler:

Dijital Ayak İzinizi Düzenli Olarak Kontrol Edin

Arama motorları üzerinden adınızı ve soyadınızı düzenli olarak aratarak dijital itibarınızı kontrol etmeniz ayak izini azaltmanın temel yöntemlerinden. Arama sonuçlarında hangi bilgilerin herkese açık olduğunu inceleyerek ayak izi durumunuzu değerlendirebilirsiniz. Eğer internette kendinizle ilgili olumsuz bir içerikle karşılaşırsanız o zaman web sitesinin yetkilileri ile iletişime geçerek ilgili içeriğin kaldırılmasını rica edebilirsiniz.

Dijital Ayak İzi Kaynaklarını Olabildiğince Azaltın

Dijital çağda artık birçok işi sanal ortamlarda gerçekleştirmek mümkün. Ancak bu durum kişilerin özel bilgilerinin farklı amaçlarla kullanılmasına da neden olabilir. Örneğin, açık artırma sitesine verdiğiniz ilanda iletişim numaralarınızın bulunması sizin hakkınızda bilgi edinmeye çalışan kötü niyetli kişiler için bir kaynak olabilir. Bu sebeple kişisel bilgilerinizi doğru şekilde yönetmeye dikkat edin.

Sosyal Medya Platformlarının Gizlilik Ayarlarını Kullanın

Günlük hayatta sıkça kullanılan sosyal medya uygulamaları dijital ayak izinin en kolay takip edildiği platformlar. Sosyal medya uygulamalarındaki gizlilik ayarlarını kullanarak paylaşımlarınızı tanımadığınız kişilerin görmesini engellemek kötü niyetli eylemlerin önüne geçmek açısından faydalı olabilir. Buna ek olarak konum veya seyahat detaylarınızı bildiren paylaşımlardan kaçınmak da sanal güvenliğinizi korumanıza katkı sağlayabilir. Ayrıca eğer uzun süredir kullanmadığınız sosyal medya hesaplarınız varsa bunları silerek dijital ayak izinizi azaltabilirsiniz.

Ortak Wi-Fi Ağlarından Paylaşım Yaparken Temkinli Olun

Eğer internete ortak Wi-Fi ağlarından bağlanıyorsanız banka hesabı gibi uygulamaları kullanmamalısınız. Herkese açık olan Wi-Fi ağları siber saldırganların hedefinde olabilir.

Hesap giriş bilgilerinizin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi ise sizin için ciddi sorunlar meydana getirebilir. Bunun yanında herkes açık Wi-Fi ağları üzerinden başka kişisel bilgilerinizi de paylaşmamanız son derece önemli.

Yazılımları Sürekli Güncel Tutun

Güncellemesi yapılmayan mobil veya dijital cihazlar gereksiz dijital ayak izleri ile doludur. Siber saldırganların sistemlerdeki açıklardan yararlandığı düşünüldüğünde güncellenmemiş uygulama ve yazılımlar ciddi bir güvenlik riski oluşturabilir. Dijital cihazlardaki yazılımları sürekli güncel tutmak bu tip riskleri önlemeye yardımcı olur.

VPN veya Güvenlik Duvarı Yazılımları Kullanın

VPN kullanımı IP adresini gizlemenin ve çevrim içi etkinlikleri maskelemenin en ideal yoludur. VPN kullanımıyla gizliliğinizi koruma altına alabilir ve sanal ortamda daha güvenli bir şekilde gezinebilirsiniz. İşletmeler için ise verileri korumanın en iyi yollarından biri Firewall cihazları kullanmaktır. Firmaları zararlı yazılımlara ve tehditlere karşı koruyan Berqnet Firewall cihazı veri kayıplarınızı önler ve şirket itibarınızı güvence altına alır.

Siz de Berqnet tarafından küçük ve orta ölçekli işletmeler için üretilen Firewall cihazlarını hemen inceleyebilir, siber suçlarla karşılaşma riskinizi en aza indirebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

1 Mayıs 2023