Adware (Reklam Yazılımı) Nedir?

Bu yazılımların temel amacı; reklam görüntülemek, internet arama verilerini alarak bunları reklam sitelerine yönlendirmektir. Elde edilen bu veriler, reklam siteleri tarafından analiz edilerek ve kullanıcı bazında özelleştirilerek kullanıcıya özel reklam verisine dönüştürülür. Sonuç olarak kullanıcılara, yaptıkları aramalara göre reklam verisi gösterilir ya da bazı durumlarda yine kullanıcının isteğine aykırı bir şekilde başka sitelere yönlendirme yapılır. Bazı reklam yazılımları güvenli kabul edilseler bile Adware yazılımları genel olarak kullanıcı izni olmadan veri topladıkları için kötü amaçlı yazılım kategorisi altında değerlendirilir ve önemli bir siber tehdit olarak kabul edilir.

Kötü amaçlı yazılımları da belli özelliklerine göre gruplamak mümkündür. Aldatıcı reklam yazılımları, kullanıcıların yükleme yapılmasını istenmediği bir durumda bile bu isteğe aykırı olarak kötü amaçlı yazılım yüklemesi yapar. İptal tuşuna basmış olmak bile yazılımın yüklenmesine engel değildir. Kötüye kullanılan reklam yazılımı modelinde ise çok sayıda reklam, Adware yazılımları ile kullanıcı ekranlarında gösterilir. Adeta bir reklam bombardımanı olan bu yöntem, özellikle ürün satışını artırmayı hedefleyenlerin tercih ettiği bir metot olarak dikkat çeker. Tamamen kötü amaçlar güden bir diğer grup ise reklam yayınlamanın dışında kötü amaçlı yazılımların dağıtılmasını amaçlayan gruptur. Bu grup yazılımlar ise bazı kötü amaçlı kullanıcılar tarafından özellikle kullanılır.

Adware yazılımları, kuruldukları makineden başka bir makineye bulaşma özelliği göstermez. Dolayısıyla virüs olarak değerlendirilmez ve sadece kuruldukları makine üzerinde aktif olarak faaliyet gösterir. Çalıştıkları makine üzerinde sürekli olarak faal olduklarından ciddi anlamda performans kaybına sebep olan yazılımlardır. Sistem arka planında çalışan bu yazılımlar zaman zaman işletim sistemi dosyalarına da zarar vererek sistemin sağlıklı çalışmasına engel olabilir.

Adware Nasıl Bulaşır?

“Adware nedir?” sorusunu yanıtladıktan sonra nasıl bulaştığını detaylı bir şekilde ele alalım. Reklam yazılımları da virüsler gibi kendilerine has bazı yöntemler kullanarak bilgisayarlara bulaşı

Web Sayfaları Yoluyla Bulaşma

Reklam yazılımı bulaşma yöntemleri arasında web sitesi ziyaretleri önemli bir yer tutar. Firewall veya antivirüs yazılımı gibi güvenlik yöntemleri ile korunmayan bilgisayarlar internete açık oldukları her zaman tehdit altındadır. Bu bilgisayarlar ile internet üzerinde yapılan gezintiler virüs tehdidi başta olmak üzere Adware bulaşma riski ile de karşı karşıyadır. Bu tür yazılımlar site ziyareti esnasında bilgisayara veya mobil cihazlara kopyalanıp aktif hâle gelebilir. Sistem üzerinde bir kez aktif hâle gelen yazılım; temizlenmediği süre boyunca kullanıcı hakkında bilgi edinmeye, bu bilgileri reklam faaliyetleri için pazarlamaya ve sistem kaynaklarını kullanıcı isteği dışında harcamaya devam edecektir.

Ücretsiz Yazılım İndirme ve Kullanma Yoluyla Bulaşma

Bulaşma yöntemlerinden en çok kullanılan bir diğeri ise ücretsiz yazılımlar yoluyla bulaşmadır. Ücretsiz yazılımların bazıları kurulumları aşamasında, kullanıcılar fark etmeden eş zamanlı olarak reklam yazılımlarını da bilgisayarlara yükler. Yüklenme aşamasından sonra aktif hâle gelen yazılım, kullanıcı hakkında bilgi toplamaya ve elde ettiği bu bilgileri reklam sitelerine aktarmaya başlar.

Adware Nasıl Temizlenir?

Sistemde yavaşlama, veri kullanımında belirgin bir artış, internet kullanımı esnasında reklam sayfalarına yönlendirme ve pop-up reklam sayılarındaki artışlar; bilgisayarda Adware olduğu konusunda önemli ipuçlarıdır. Adware reklam yazılımları sistem üzerinde pek çok dosya kullanıyor ve sistem kayıt defterinde farklı noktalarda izler bırakıyor olabilir. Bu nedenle bu tür yazılımların manuel olarak sistemden kaldırılması çok doğru bir yöntem değildir. Bu işlemi ya bir antivirüs programı kullanarak ya da bu iş için özel olarak tasarlanmış Adware temizleme yazılımları ile yapmak daha doğru olacaktır. Hatta mümkünse reklam yazılımı içerdiğinden şüphelenilen sistemi birden fazla antivirüs veya Adware temizleme programı ile taratmak daha doğru ve kesin sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır. Bu şekilde farklı algılama yeteneklerine sahip yazılımların güçleri beraberce kullanılmış olur. Çünkü bazı yazılımlar bir takım zararlı yazılımları tespit etme konusunda etkisiz olabilir.

Adware’e Karşı Alınabilecek Tedbirler

Hem bilgisayarları hem de mobil cihazları Adware ve diğer zararlı yazılımlardan ve hacker saldırılarından korumanın en etkili yöntemleri şöyle sıralanabilir:

Antivirüs Yazılımı Kullanmak

İlk yöntem antivirüs ve diğer güvenlik yazılımlarını etkin olarak kullanmaktır. Sürekli güncellenen bu tür yazılımlar her gün değişen ve çoğalan siber tehditlere ve hacker saldırılarına karşı bilgisayarların korunmasını sağlayacaktır. Burada antivirüs yazılımlarının sürekli güncel tutulması ve kesinlikle devre dışı bırakılmaması kritik önemdedir. Özellikle çok sayıda bilgisayar barındıran şirketlerin bu tedbirler konusunda daha titiz ve dikkatli davranmaları verilerinin güvenliği bakımından şarttır.

İşletim Sistemi ve Diğer Yazılımları Güncel Tutmak

Sistem yazılımları başta olmak üzere bilgisayar sistemlerinde kullanılan diğer tüm yazılımların da olabildiğince güncel tutulması, bu tür yazılımlar üzerinde tespit edilen güvenlik açıklarının güncel olarak kapatılması bakımından önemlidir. Bilgisayar korsanlarının bu tür açıkları bulma ve kullanma konusunda son derece usta oldukları unutulmamalıdır.

Güvenli Web Sitelerini Tercih Etmek

Girilen web sitelerinin güvenilir siteler olmasına dikkat etmek ve sertifikalı siteleri tercih etmek zararlı yazılım ve virüs bulaş riskini azaltacaktır. Güvenlik sertifikası içermeyen, ilk kez ziyaret edilen, gereğinden fazla yavaş siteler tehlikeli siteler olmaya adaydır. Site ziyareti sırasında bir şeyler yüklemeye çalışan sitelere özellikle dikkat edilmesi gerekir. Uzun açıklamalar içeren izin bildirgelerini dikkatlice okumak, pop-up reklamlara tıklamamak da dikkat edilecek hususlar arasında sayılabilir. Bu tür basit tedbirlerle yeni çıkmış tehditlere karşı etkili bir savunma elde edilebilir.

E-Posta Eklerine Dikkat Etmek

Ek içeren e-postalar, reklam yazılımlarının yayılmasında kullanılan yaygın yöntemler arasında yer alır. Hediye ve ödül vadeden veya bilinmeyen adreslerden gelen şüpheli e-postalara dikkat edilmeli, bunların ekleri açılmamalıdır.

Program İndirme İşlemlerini Güvenilir Sitelerden Yapmak

İnternet üzerinden herhangi bir yazılım veya dosya indirmek isteniyorsa bunu güvenilirliği bilinen, güvenlik sertifikası olan siteler üzerinden yapmak doğru bir karardır. Ayrıca indirilen dosyaların da antivirüs programları ile kontrol edilmesi riskin en aza indirilmesine yardımcı olur.

Adware Tehdidine Karşı Firewall Kullanımı

Firewall (güvenlik duvarı), ağ trafiğini kontrol edip trafik içerisinde sisteminize zarar verecek eylemleri tespit ederek durdurmayı hedefler. Bunun için tanımlanmış belirli kuralları işleten firewall sistemleri, oluşturdukları güvenlik katmanları sayesinde zararlı eylemleri bloke edebilme yeteneğine sahiptir. Firewall türleri yapılarına göre donanımsal firewall ve yazılımsal firewall olmak üzere ikiye ayrılabilir. Çok sayıda bilgisayar içeren sistemler için donanımsal firewall ürünleri tercih edilebileceği gibi kişisel bilgisayarlar için yazılımsal firewall ürünleri seçilebilir. Maliyet açısından da son derece uygun çözümler sunan yazılımsal ürünler aynı zamanda basit kullanımları ile de her seviye kullanıcının güvenliğini rahatça sağlama konusunda uygun ürünlerdir. Firewall ürünleri kullanılarak diğer birçok tehdit gibi Adware tehdidine karşı da etkili bir savunma oluşturmak mümkündür. Oluşturulacak güvenlik politikaları ile yapılacak indirme işlemlerinin güvenli yerlerden yapılması sağlanabilir.

Bilginin hazine kabul edildiği günümüz bilişim dünyasında, siber güvenlik kavramı da son derece önemli bir konumdadır. Bu kavram uyarınca hem şirket bilgisayar ağları hem de kişisel bilgisayarlar, antivirüs yazılımları ve firewall cihazları kullanılarak mutlaka korunmalıdır. Veri güvenliği gibi önemli bir konuda mümkün olduğu kadar etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmış güvenlik cihazları ve yazılımlarının tercih edilmesi, özellikle bazı riskler taşıyabilecek ücretsiz ve az bilinen güvenlik yazılımları konusunda dikkatli davranılması akıllıca olacaktır.

Berqnet, sahip olduğu deneyim ve ileri teknoloji firewall cihazları ile her seviye işletmeye uygun güvenlik çözümlerine sahiptir. Bu cihazlar ile işletmelerin güvenlik ihtiyaçlarını karşılamanın yanında 5651 sayılı Kanun’un bir gereği olan erişim kayıtlarını tutma ihtiyaçlarına da cevap verilmektedir. Siz de ihtiyacınız olan güvenliğe Berqnet firewall cihazları ile kolayca ulaşabilirsiniz.

15 Nisan 2021