Çocukları Tuzağına Düşüren Zararlı Oyunlar: Momo, Mavi Balina ve Mavi Bebek

Şiddet içerikli oyunlarla vakit geçiren çocuklar, günlük hayatlarında da şiddete eğilimli davranışlar sergileyebiliyor. Uzmanlar ise aileleri uyararak ekran başında bu oyunlarla oynayan çocuklarda çeşitli sosyopat belirtiler görülebileceğinin altını çiziyor. Peki, dijital dünyadaki zararlı oyunlar hangileri, bu konuda ailelerin üzerine düşen görevler nelerdir? Bu yazımızda zararlı bilgisayar oyunlarını ve ailelerin çocuklarını siber tehditlerden nasıl korumaları gerektiğini inceledik.

Momo: Dijital Dünyanın Korkutucu Karakteri

Son dönemlerde sanal dünyada sıkça konuşulan zararlı oyunların başında Momo geliyor. Çocukları intihara sürüklediği iddia edilen bu internet oyunu, görüntüsünü ve ismini Japon heykeltıraş Keisuke Aiso tarafından yapılan bir kuş kadın heykelinden alıyor. Doğum sırasında hayatını kaybeden bir kadının, yarı insan yarı kuş şeklinde dünyaya geri dönüp korku salması hikâyesine dayanarak yapılmış bu heykel; soluk ciltli, patlak gözlü ve garip gülümsemeli bir kadın figürü ve bu figür internet aracılığıyla hızla dünyaya yayılıyor. Momo’nun sanal âlemde gündem olması ise doğruluğu tam olarak kanıtlamayan birtakım iddialarla gerçekleşiyor. Bu iddialara göre, Momo, siber zorbalık tehdidi olup WhatsApp’tan hızla dünyaya yayılan bir oyun. Çocukları kendilerine zarar vermeleri ve çeşitli görevleri yerine getirmeleri adına tehdit ettiği söylenen Momo, Arjantin’de 12 yaşında bir kız çocuğunun oyun nedeniyle intihar ettiği iddia edilince kısa sürede herkesin dikkatini çekti. Tabii söylentiler bununla sınırlı kalmadı.

Momo hakkındaki iddialara bakıldığında çeşitli kaynakların Facebook ve WhatsApp üzerinden çocuklara ulaşarak rahatsız edici fotoğraflar gönderdiği söyleniyor. Hatta bazı kişilere göre de Momo, YouTube ve YouTube Kids gibi platformlarda reklam yöntemi ile çocukların karşısına çıkarıldı. Ayrıca Momo’nun, oyunu oynayan çocukların internet bilgilerine ulaştığı da belirtiliyor. Olay bu denli büyüdükten sonra ise YouTube’dan konu ile ilgili bir açıklama geldi: Dünyaca ünlü video platformu, sitesinde Momo’ya ait ve Momo’yu özendiren hiçbir içerik yer almadığını ve bu konuda herhangi bir bulguya rastlanmadığını belirtti. Pek çok yayın kaynağına göre ise Momo, sadece komik olmayan bir şakadan ibaret.

Mavi Balina: Sanal Ölüm Tuzağı

Dijital âlemin bir başka zararlı oyunu da Mavi Balina’dır. Orijinal adı “Siniy Kit” olan oyunun, bu ismi Rus rock grubu Lumen’in bir şarkısından aldığı tahmin ediliyor. Ağı delip geçemeyen bir balinanın anlatıldığı parçada, “Neden çığlık atarsın, kimse sesini duymazken…” gibi sözler dikkat çekiyor. Oyuna çeşitli sosyal ağlar üzerinden dâhil olan kişilerin, çoğu şiddet içerikli en az 50 talimatı yerine getirmesi bekleniyor. Yaklaşık olarak 50 günlük bir süreyi kapsayan oyunda; hafif sıyrıklar şeklinde kolların kesilmesi, belirli bir süre boyunca kimseyle görüşülmemesi, korku filmlerinin izlenmesi ve yüksek volümlü müzikler dinlenmesi gibi garip istekler yer alıyor. 50. günün sonuna gelindiğinde ise kişiye kendini asarak veya yüksekten atlayarak intihar etme komutu veriliyor. “Öl, nasıl olsa yine doğacaksın.” fikri kişiye aşılanmaya çalışılıyor. Oyun, iyileşemeyecek kadar hasta olan mavi balina türlerinin karaya vurması ve intihar etmesi mantığını çevrim içi oyunculara dayatmaya çalışıyor.

Oyunun, çıkış yeri Rusya başta olmak üzere dünya üzerindeki pek çok ülkeden çocuğu intihara sürüklediği biliniyor. Mavi Balina’nın, çocukları huzursuzluğa itmesi, aynı zamanda bilinçaltına seslenen işitseller ve görseller kullanması ortaya çıkarılan bazı bulgular arasında. Oyunun kurucusu olan Philipp Budeikin, 2016 yılında Rusya’da tutuklanarak cezaevine konuldu. Kendisi de çocukluğunda şiddet gördüğünü ve bu yüzden böyle bir oyun icat ettiğini söyleyen Budeikin, duruşma sırasındaki açıklamasında, toplumda temizlik yaptığını ve kurbanlarını biyolojik atık olarak nitelendirdiğini belirtti.

Mavi Bebek: Tehlike Saçan Oyun

Sanal dünyanın Momo ve Mavi Balina’nın ardından en zararlı oyunlarından biri de Mavi Bebek. Çocukların hayatını tehlikeye atan bu oyunda da tıpkı diğer oyunlarda olduğu gibi çeşitli talimatlar üzerinden ilerlenerek kurbanların kendilerine zarar vermeleri hedefleniyor. Özellikle 9 ila 16 yaş arasındaki çocukları hedef kitle olarak belirleyen oyun, genel olarak banyo ortamında oynanıyor. Fiziksel tepki ile oynanmaya başlanan Mavi Bebek’te öncelikle banyodaki ışıkların kapatılması isteniyor. İddialara göre, oyuncunun elindeki telefonu sallaması isteniyor ve daha sonra oyuncu kolunda bir ağırlık hissetmeye başlıyor. Mavi bebeğin annesi “Bebeğimi bırak!” diye oyuncuya sesleniyor. Pek çok kaynağa göre, oyunu bu aşamada bırakmayan çocukların akıl sağlığında ciddi ölçüde problemler ortaya çıkıyor.

Uzmanlara göre, Mavi Bebek oyunu, insan beyninin kaygı ve korku bölümüne vurgu yaparak çeşitli, ses, görüntü ve multimedya içerikleriyle bunu derinleştiriyor. Oyunda, çocukların ellerinde bebek varmış gibi telefonlarını sallamaları ve kolları uyuşana kadar bunu devam ettirmeleri bir tür dijital illüzyon ve hipnoz olarak nitelendiriliyor. “Jonathan Galindo” adlı sahte bir hesapla ortaya çıkan Mavi Bebek, “Kolunu kes, zarar ver ve intihar et!” gibi çeşitli talimatlarla devam ediyor.

Zararlı Oyunlar Konusunda Ebeveynler Neler Yapmalı?

Dijital dünya her geçen gün başka bir siber zorbalık tehdidi ile karşılaşırken tam da bu noktada ebeveynlere önemli görevler düşüyor. Bilgisayar oyunlarının çocukların hayatında giderek artış gösteren bir risk unsuru olduğunu belirten uzmanlar, anne-babaları sanal oyunların tehlikelerine karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. İşte, ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktalar…

• İnternette zaman geçiren çocuğunuzun hangi oyunları oynadığını ve neyle zaman geçirdiğini yakından takip edin.
• Çocukların ekran süresini düzenli olarak kontrol edin.
• Çocukların cep telefonu faturasını inceleyin.
• Bilgisayardaki çevrim içi güvenlik ayarlarını kontrol edin.
• Çocuğunuzun oynadığı oyunlar için hazırlanan sitelere girerek ilgili oyunların içeriğini araştırın.
• Akşam belirli bir saatten sonra çocuğun internete olan erişimini kapatın.
• Çocuğunuzun kendi yaşına uygun sitelere girdiğinden, şiddet içeren sitelerde gezinmediğinden emin olun.
• Çocuğunuzun akıllı telefon, tablet ve bilgisayar üzerinde geçireceği süreyi sınırlandırın.
• Çocuğunuzla olan iletişiminizi güçlendirerek ona daha fazla zaman ayırın.

Çocuklar İçin İnternet Güvenliği Nasıl Sağlanır?

Her geçen gün daha fazla çocuğun akıllı telefon, bilgisayar ve tablet gibi çeşitli teknolojik aletlere erişmesiyle birlikte aileler de güvenli internet kullanımı konusunda endişelenmeye başladı. Uzmanlara göre, kimi zaman ebeveyn denetimi kimi zaman ise internet filtrelerini kullanarak çocuklar için sağlıklı bir internet kullanımı inşa etmek, çocukları zararlı içeriklerden korumanın en etkili yolu.

İnternetteki ücretsiz oyun ve uygulamaların gelir kaynağı reklamlardır. Çocuklar sıradan bir araba oyunundan bir tıkla şiddet içerikli oyunlara geçiş yapabiliyor. Bu durumda çocuğunuz için reklam içermeyen, şiddet ve korku ögesi barındırmayan, güvenilir bir yayıncı tarafından sunulan lisanslı oyunları tercih etmelisiniz. Yine çocuğunuzu YouTube Kids gibi güvenilir video içerik platformlarına yönlendirmeniz de onu internetin zararlarından korumak için bir seçenektir. Bunun yanı sıra online iletişim imkânı sunan oyunlara dikkatli yaklaşmanız gerekiyor. Karşı tarafta yer alan kötü niyetli bir yetişkin kişisel bilgilerin çalınmasından duygu ve düşüncelerin manipülasyonuna kadar pek çok konuda çocuğunuza direktif vererek onu yönlendirebilir.

Güvenlik duvarı olarak adlandırılan ve internetteki iç ve dış trafiği denetlemenizi sağlayan firewall cihazları, bilgisayarınızdan internete doğru olan alışverişin izniniz dışına çıkmasını engelliyor. İnternet kullanıcılarının güvenliğini sağlayan bu cihazlar belirlenmiş bazı güvenlik kurallarına bağlı kalarak internette sörf şansı sunuyor. Siber zorbalığın her geçen gün arttığı sanal âlemde çocukların tehlikeli içeriklere ulaşmasını kolayca önleyebilirsiniz. Logo Siber Güvenlik tarafından üretilen Berqnet firewall cihazlarının URL filtreleme özelliği sayesinde çocukların erişmesini istemediğiniz web sitelerini ve uygulamaları sınırlandırabilir, bu sayede onları zararlı oyun ve içeriklerden etkin şekilde koruyabilirsiniz.

1. Çocukların zararlı oyunlar oynadığı nasıl anlaşılabiliyor?

• Ruh halinde değişiklik
• İletişimde azalma
• Geç saatlere kadar bilgisayar başında olma
• Mutsuzluk, huzursuzluk
• Ani öfkelenme hali
• Derslerde başarısızlık
• Odaklanma problemi
• Saldırgan duygularda artış
• İçe dönüklük
• Yeme-içme bozuklukları
• Vücutta yer alan çeşitli izler

2. Bir çocuk günde kaç saat oyun oynamalı?

Uzmanlara göre, 3-6 yaş arası çocuklar günde 30 dakika, ilköğretim çağındaki çocuklar 45 dakika, ortaöğretim öğrencileri 1 saat, lise çağındaki gençler ise 2 saat ekranla ve çeşitli teknolojik araçlarla vakit geçirebilir.

3. Firewall ne işe yarıyor?

Güvenlik duvarı olarak adlandırılan firewall, ağ ve bilgisayar sistemleri arasındaki güvenliği sağlıyor. İnternetteki gelen ve giden tüm ağ trafiğini kontrol altına alan bu cihazlar, elektronik aletlere uygulanan tehlikeli saldırıları önlemeyi amaçlıyor.

Siber tehditler günümüzde dijital dünyadaki en büyük sorunlardan biridir. Buna karşı önlem almanın yollarından biri ise firewall cihazlarıdır. Pek çok farklı boyuta sahip Berqnet firewall cihazları sayesinde ihtiyacınıza en uygun ürünü seçerek çocuklarınızı internet üzerindeki tehlikeli oyun ve uygulamalardan koruyabilir, onların internet üzerinde kaliteli zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz.

30 Mayıs 2022