Log Tutmamanın Yasal Cezası

5651 sayılı kanuna göre yasanın yaratılma amacı kısaca, internet ortamında birçok insana ulaşan yazılı ya da sesli içeriklerin düzenlenmesi ve kontrol edilmesidir. Bu kanunun uygulanması için loglama denilen ve depolama olarak da adlandırılabilecek teknik son derece önemlidir. Buna göre loglama, bir sistemin hareketlerini kaydeden yapıdır. 5651 sayılı kanun kapsamında internet hizmeti sunan kişilerin loglama ile kullanıcıların ziyaret ettikleri siteleri ve uygulamaları kaydetmeleri gerekmektedir. Bu yasa kapsamında internet içeriklerinde intihara yönlendirme, çocuk ve gençlerin cinsel istismarına özendirme, uyuşturucu madde kullanımının propagandasını yapma, fuhuş veya kumar oynanmasına teşvik gibi toplum düzenini bozacak birçok konunun yayılmasının engellenmesi odaklanmıştır. Dolayısıyla, ziyaret edilen sitelerin kayıtlarını tutarak yani loglama uygulayarak, bu tarz içeriklerin üretilmesi ve yayılmasının önüne geçilmiş olur. Sadece bu tarz sakıncalı içeriklerin kontrolü sağlamak değil, siber saldırıları da engelleyebilecek olan loglama işlemi işletmelerin yasalar gereğince uygulaması gereken bir sistemdir.

Sorumlulukların Bilinci Dahilinde Bir Veri Dolaşımı

Gerekli kısıtlamaların yapılabilmesi ve internet içeriklerinin kontrolü adına 4 erişim sağlayıcının da kendi sorumluluklarının farkında olması son derece önemlidir. Buna göre içerik sağlayıcı, internette yaydığı içeriğin tamamıyla kendi sorumluluğunda olduğunu bilmelidir. Yer sağlayıcı, içerik sağlayıcının ona ilettiği ve kendisinin yer sağladığı konunun neyi, ne kadar, nasıl anlattığını bilmelidir. Erişim sağlayıcı, kullanıcısının yasal olmayan ve toplum düzenine aykırı internet içeriklerinde gezdiğini yetkili mercilere haber vermelidir. Buradaki önemli nokta, mekânın interneti kullanılarak paylaşılan ya da indirilen içeriklerin yasaya uygun olup olmadığını takip etmenin erişim sağlayıcının görevleri arasında olmamasıdır. Yapılan işlemlerin kaydını tutmak ve polis ya da diğer yetkililerin gerekli bulduğunda istediği bilgileri paylaşmak, erişim sağlayıcıların esas yapması gerekenlerdendir. Son olarak da toplu kullanım sağlayıcı, ticari amaçla internet kullanım izni aldıktan sonra kullanıcılarını denetlemek zorunluluğundadır.

Erişim Sağlayıcıların Görevleri ve Yapması Gerekenler

Bu kanunun gerekliliği olarak oteller, alışveriş merkezleri, üniversiteler gibi insanların toplu olarak internet erişimi sağladığı yerlere ek restaurantlar, kafeler ve internet kafeler gibi kablolu veya kablosuz her türlü internet hizmeti sağlayan mekânlar, ilgili düzenlemeleri yapmalıdırlar. Bu mekânlar zaman damgası adı verilen sunucu ile de spesifik bir verinin hangi tarihte kullanıldığını ya da internette var olduğunu belirtmek zorundadırlar. 1 sene boyunca günlük olarak kaydedilmesi gereken bilgilerin 2 yıl boyunca saklanması zorunludur. Buna göre zaman damgası sayesinde internet içeriklerinin takibi mümkün kılınmaktadır. Cumhuriyet Gazetesi’nde çıkan habere göre uygunsuz içerikler tespit edildikten sonra bilgilendirilen içerik sahipleri, ilgili yazıyı ya da videoyu kaldırmadıkları her gün 500 ile 1.000 TL arasında para cezasına çarptırılırlar. 5651 sayılı kanuna uygun olarak hareket etmeyen işletmelerin ilgili kişilerine ise altı ay ile iki yıl arası hapis cezası uygulanmaktadır. Kişilerin hapis cezası dışında alacağı maddi cezalar da mevcuttur. Kanun uyarınca erişim sağlayıcıları ile ilgili kabahatler on bin TL ile yüz bin TL arasında bir ceza alırken, toplu kullanım sağlayıcıları üç bin TL ile on beş bin TL arasında bir ödemeye zorunlu bırakılır.

İnternet Kabahatleri ile İlgili Yaptırımlar

5651 Yasası gereğince internet ortamında paylaşılan yayınların düzenlenmesi ve internet dolaylı herhangi bir kullanım sırasında, kullanıcının adlarını ve telefon numaralarını sisteme girmesi gerekmektedir. KOBİ'ler, fabrikalar ve kafeler gibi internet erişimi sağlayan birçok farklı yerin kullanım sağlamalarına izin verdikleri insanların verilerini tutması yasalarca zorunludur. Arşivleme, yedekleme, raporlama gibi birçok gerekliliğide olan loglama sistemi erişim sağlayıcılar tarafından yapılmazsa maddi cezaları ile olduğu kadar hapis cezaları ile de son derece caydırıcı bir hal almaktadır. Yasalar gereği 5651 sayılı kanunu uygulamayarak cezaya çarptırılan mekanların/işletmelerin isimleri paylaşılamasa da çevrenizde muhakkak duyacağınız haberler ile gereklilikleri yerine getirmeyen işletmelerin neler ile karşılaştığına şahit olabilirsiniz. ''Nasıl olsa fark edilmez.'' ya da ''Bu kadar işletme arasında ben uğraşmasam da başıma bir şey gelmez.'' gibi düşünceler ile yasalara karşı çıktıklarını fark etmeden loglama sistemini kullanmayan erişim sağlayıcılar hem toplumun düzenine aykırı hareketlere izin verdikleri hem de kanunlara karşı geldikleri için farklı birçok yaptırımla karşı karşıya kalmaktadır. Örnek vermek gerekirse, en son Diyarbakır'da internet erişimi sağlayan restoranın internetini kullanarak teröre teşvik eden bir tweet atan müşteri, işletmede loglama yapılmadığı için mekân sahibinin hem hapis hem de maddi ceza almasına sebep olmuştur.

İnternet, sınırı olmayan ve kontrolü son derece zor bir platform olsa da bulundurduğu içerikler ve insanlara ulaşım kapasitesinin fazlasıyla geniş olması dolayısıyla kullanıma göre zararlı ya da faydalı olabilir. Bu yüzden toplum ahlakını bozacak ve uygunsuz davranışlar ile düşüncelere sevk edebilecek içerikleri ilgili makamlara şikâyet etmelisiniz. Eğer işletme sahibi iseniz de mekanınızın log tutma uygulamasını kullandığından emin olmalısınız.

Kaynakça

1.http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070523-1.htm

2.http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/bilim_ve_teknoloji/38013/iste_10_maddede_internet_sansuru.html

17 Eylül 2018