Geleceğin En Popüler Programlama Dilleri Nelerdir?

Akıllı mobil cihazlardan ve bilgisayarlardan tutun da evlerimizde kullandığımız ev eşyalarına kadar teknolojik aletlerin hepsinin arkasında bir programlama dili yer alıyor. Farkında olmasak bile yaşamımıza giren programlar sayesinde yapılan işin süresi kısalırken insan yaşamının da işlevselliğinin artmasına büyük katkı sağlanmaktadır.

Program kelime anlamı olarak oluşan koşullara ve düzene göre yapılması gereken işlemlerin hepsini ifade eder. Bu açıklamadan yola çıkarsak teknoloji kavramı olarak program, bilgisayar ya da elektronik devre mekanizmalarına yaptırılması gereken işi bir dizi talimat vererek yazmak anlamına gelir. Programlama dili, komutları bir cihaza ya da bir bilgisayara bağlamak için tasarlanmış göstergelerdir. Programcıların bilgisayarla iletişime geçmesine olanak tanıyan kullanabileceği bir dizi programlama dilinden söz edilebilir.

Bilgisayar programlama dillerinin amacı yazılımlar aracılığıyla cihazın anlayacağı dilde komut vermektir. Her programla dilinin kendine has nitelikleri bulunsa da programlama dilleri arasında benzerlik de görmek mümkün. En temelde bir cihazın performansını kontrol etmek ya da algoritmaları açıklamak için kullanılır. Yazılım programlama dilleri, bilgisayarların oldukça fazla ve kaotik bilgi yığınlarını hızlı ve işlevsel bir şekilde işlemesine izin verir. Ayrıca programlama dilleri belirli bir standart formunda talimatlar ve yazılımlar geliştirmeyi de mümkün kılar.

Basit bir örnek vererek daha anlaşılır hâle getirmek gerekirse; örneğin, bir kişiye bir ile beş bin arasında değişen rasgele sayıların yer aldığı bir liste verildiğini düşünelim. Sonrasında ise o kişiden listede yer alan bu sayıları büyükten küçüğe sıralamasını talep edelim. Böyle bir talimatın kişi tarafından yerine getirilmesi uzun ve karmaşık bir sürece karşılık gelmesinin yanı sıra ne kadar dikkatli olunursa olsun yine de hata çıkma olasılığı yüksek bir beklentidir. Ancak programlama dili sayesinde bir bilgisayar bu işlemi hızlı sürede ve kusursuz olarak gerçekleştirebilir.

Programlama dillerini bilgisayarların temel çekirdeği olarak düşünebiliriz. Bilgisayarın barındırdığı donanımları ve kullanılan işletim sistemlerini yazılımlar aracılığıyla çalıştırıp istenilen işlemin gerçekleştirilmesini sağlarlar.

Yazılım Çeşitleri

Programlama ya da herkesin daha aşina olduğu adıyla yazılım, bilgisayar ya da cihazların belirli bir işlevi gerçekleştirmesini sağlayan komutlardır ve işlemciler aracılığıyla işlev görür. Günümüzde yazılımlar kullanım alanları ve amaçlarına göre farklı gruplara ayrılmaktadır.

• Uygulama yazılımları: Bilgisayarlar ya da akıllı mobil cihazlarda belirlenen bir işlevi yerine getirmek için tasarlanan yazılımlara karşılık gelir. Kullanım alanlarına göre de kendi içinde farklı kategorilere ayrılır. Örneğin, sosyal medya uygulamaları, hesap yapma uygulamaları, ofis uygulamaları türünde birçok uygulama yazılım çeşidi bu grupta yer alır.
• Elektronik yazılımlar: Bir veya daha fazla görevin yapılması için yazılan, çoğunlukla işlemcinin pin giriş çıkışlarına bağlı sensörlerden veri okumak ve işlemek, giriş-çıkışlara bağlı olan motor ya da led gibi elektronik cihaza bir iş yaptırmak amacıyla yazılan yazılımları ifade eder.
• Sistem yazılımları: Windows, IOS, Android gibi uygulamalarda kullanıcıların ilk karşısına çıkan, yazılımların ve donanımların uyum içinde çalışmasını sağlayan temel yazılımları ifade eder.

Bilgisayar Programlama Dilleri Ne İşe Yarar?

Bir programlama dili, belirli bir algoritma kapsamında bir makineye nasıl çalışması gerektiğini, hangi verileri işleyip hangilerinin saklı tutulması isteniyorsa anlatmaya yarayan ve kendi içinde belirli kurallarla tasarlanmış bir mekanizmadır.

Programlama dilleri ile anlatılmak istenen, yazılım kodlarının çalışmasını sağlayan mikro-işlemcisi/mikro-denetleyicisi olan bir donanım mekanizmasıdır. Söz konusu bir makine bir bilgisayar olabileceği gibi evlerimizde kullandığımız bir beyaz eşya da olabilir. Bu kavramlaştırmada yer alan dil kullanımı ise insan dili gibi doğal bir yapıya karşılık gelmez.

Programlama dilleri üretilmiş olup sembollerle sınırlıdır. Mevcut bir sorunu çözmek için tasarlanan algoritma, belli girdi ve koşullara göre ilerlerken aynı zamanda başlangıcı ve bitişi olan bir süreçtir.

En Popüler Yazılım ve Programlama Dilleri

Teknoloji ekosistemi büyüdükçe, herhangi bir bilgisayar programının, uygulamasının, cihazın veya sistemin merkezinde yatan programlama dilleri de aynı oranda etkilenir. Yeni ihtiyaçlar doğdukça, bu ihtiyaçlara yanıt vermek için düşünülmüş ya da spesifik olarak bu ihtiyaçlara uygun yeni programlama dilleri de kendisinden söz ettirmeye başlar.

İş piyasasının hızla büyümesi ve dijitale geçiş bu alandaki talebin de artmasına neden oldu. Programlama dilleri, çok daha fazla kurum ve kuruluş tarafından farklı uygulamalarda kullanıldıkça her geçen gün yenilenmeye, gelişmeye ve dönüşmeye devam ediyor. Her bir programlama dilinin belirli bir amaç için tasarlanmasının yanı sıra kendi içlerinde göreceli avantaj ya da dezavantajları da bulunur.

Günümüzde sektörde çok fazla sayıda programlama dili kullanıldığını biliyoruz. Ancak 2022 yılı, TIOBE Programlama Topluluğu endeksinin verilerine göre bazı programlama dilleri kullanım açısından öne çıkıyor. Öne çıkan ve popülerlik gösteren yazılım dilleri ise:

• Python,
• C,
• Java,
• C++,
• C#,
• JavaScript,
• SQL,
• R,
• Objective C,
• PHP,
• Ruby.

Java

Oldukça uzun bir zaman boyunca popülerliğini en yüksek seviyelerde tutmayı başaran Java, oldukça yaygın bir kullanım yelpazesine sahiptir. Sun Microsystems’in çekirdek bileşeni şeklinde piyasaya sunulmuştur. Ayrıca günümüzde, mobil sektörünün lider programlama dillerinden biridir. Java, yeni başlayanlar için ideal bir dil olmasının yanı sıra; yazılım geliştirme, büyük sistem geliştirme ve mobil uygulamalar da dâhil pek çok ihtiyaç için kullanıma elverişlidir. Ayrıca günümüzde AP Bilgisayar Bilimi Java programlama dilinde öğrenilmektedir. Hemen hemen her işletim sisteminde çalıştırılabilir olması Java’nın benzersiz özellikleri arasında yer alırken web sitelerinde de ölçeklenebilir olmasından dolayı tercih ediliyor.

Linux, Windows ve Mac gibi platformlarda rahatlıkla kodlama yapmaya elverişlidir. Java’nın dünyada en çok bilinen projelerinde biri de Minecraft isimli bilgisayar oyunudur. Java programla dili, oldukça dinamik ve birçok uygulama barındıran bir tasarım olduğu için oyun geliştirmek isteyenler için ideal bir seçenek olabilir. Tom Clancy’s Politika, Runescape, Powder Game, Star Wars Galaxies gibi dünyaca ünlü bazı oyunlar Java yazılımı ile üretilmiş bilgisayar oyunları arasındadır.

Java; açık kaynak kodlu, nesne odaklı, zeminden bağımsız, yüksel verimli ve oldukça işlevsel bir programlama dili olmasının yanı sıra yüksek kalitede kod derleme ve durağanlık elde etme imkânı da sunar. Java’nın öne çıkmasına neden olan bir başka özelliği de konuşma diline oldukça yakın bir dil olmasıdır. Bu özellik ise Java’nın yüksek seviye bir programlama dili olduğu anlamına gelir. Söz dizimi açısında basit nesne modeli ve C’ye kıyasla daha düşük seviye olanaklarına sahiptir. Amazon, Linkedin, Twitter gibi popüler platformlar Java programlama dili kullanılarak geliştirilmiştir.

Java programlama dilinin öne çıkan özelliklerini özetlemek gerekirse;

• Dayanıklılığı,
• Dinamikliği,
• Nesne yönelimli olması,
• Çoklu iş becerisine sahip olması,
• Mimari yapıdan bağımsız olması,
• Güvenli olması,
• Dağıtık bir programlama dili olması yani birden fazla bilgisayarda çalışan programların birbiriyle uyumlu çalışabilmesi,
• Bir yazılım parçasının bir kısmını bir makinede diğer kısmını da başka bir makinede çalıştırmayı olanaklı kılması,
• Taşınabilir olduğu için her makinede aynı ya da oldukça benzer şekilde çalışabilmesi. Böylece her makine için ayrı program yazmaya gerek olmaması,
• Java'da ağ programı yazmak, dosyalara veri gönderip veri almak kadar kolay bir işlemdir. Bu özelliği sayesinde kullanıcı dostu nitelikler barındırması,
• Genel amaçlı bir programlama dilinin tüm yeteneklerini içmesi,
• Basit ve kolay öğrenilebilir bir programlama dili olması,
• Yüksek performans gibi özellikler bu programlama dilinin öne çıkan özellikleridir.

C Programlama Dili

C programlama dili hâlâ popüler olarak kullanılan en eski dillerden biridir. İşletim sistemleri C programlama dili üzerinden yazılabilir. İlk kez 1972’de Unix işletim sisteminde kullanılmak için tasarlanmıştır. C programlama dili genellikle makine dili olarak kullanılmak için tercih edilir. Bu programlama dili sayesinde mobil uygulama geliştirme, konsol oyunu geliştirme, web siteleri yazma, Windows uygulamaları geliştirme ve ASP.NET geliştirme işlemleri yapılabilir. Ayrıca C programlama dili ile grafik ve oyun da geliştirilebilir. İlk piyasaya sürülmesinden bu yana hâlâ popülerliğini korumasında C programlama dilinin çok yönlü bir yapıya sahip olması büyük etkendir.

C programlama dilinin popülerliğini korumasına olanak tanıyan ve kullanıcılara kullanım avantajı sunan bazı özellikleri ise;

• Orta seviye bir programlama dili olmasından kaynaklı oldukça esnek bir dil yapısına sahip olması,
• Hem üst hem de alt seviye programlama yapabilme özelliğine sahip olması,
• Esnek dil yapısına sahip olduğu için özgür kullanım alanı sunması,
• C programlama dilinin esnek bir dil olmasının yanı sıra basit ve temel bir dil olarak kabul edilmesi,
• Pek çok platformda çalışabilme özelliğinin olması,
• Diğer programlama dillerine oranla daha güvenilir olarak kabul edilmesi,
• Verimli, interaktif ve modüler bir programlama dili özelliklerine sahip olmasıdır.

Python

Python çok yönlü olarak tasarlanan ve genel amaçlı geliştirilmiş bir programlama dilidir. Veri bilimi ve makine öğreniminden web geliştirmeye varıncaya değin farklı alanlarda kullanım açısından oldukça elverişlidir. Ayrıca programlama dili öğrenmek isteyenler için ideal bir seçenek olabilir. Bunun yanı sıra Python, oldukça gelişmiş ve yüksek seviye bir programlama dilidir. Nesne odaklı, esnek kullanım ve sağlamlık üzerine kurgulanmış ve tasarlanmıştır.

2022 yılının en popüler dili seçilen Python açık kaynak kodlu ve tutarlı söz dizimine sahip bir programlama dilidir. Günümüzde yürütülen yapay zekâ çalışmalarının birçoğu Python üzerinden yürütülür. Ayrıca YouTube, Instagram, Pinterest gibi oldukça popüler platformlar da yine bu programlama dili kullanılarak geliştirilmiştir.

JavaScript

JavaScript, adında yer alan Java ile ilgili bir programlama dili değildir. Özelikle son dönemlerde oldukça yaygın kullanılmaya başlanılan JavaScript, web temelli bir programlama dilidir. Bu programlama dili, oyun geliştirmeyi, web uygulamalarını ve mobil uygulamaları etkin hâle getiren ön ve arka uç dostu bir dildir. Her ne kadar JavaScrip’in bir ön uç dili olduğu söylense de Linux, SunOS, Mac OS ve Windows ile uyumluluğu da vardır. Ölçeklenebilir ağ uygulamalarının sunucu tarafında oluşturulabilmesine izin verir. Kullanıcıların bilgisayar oyunlarını ve iletişim uygulamalarını doğrudan bir tarayıcı üzerinde çalıştırmasını sağlar. JavaScript’in sahip olduğu çok çeşitli eklentiler programlama dilinin işlevselliğini de artırmasına neden olur.

JavaScript geleneksel olarak front-end geliştirme alanında kullanılıyor olsa da son yıllarda back-end geliştirmek için de kullanmaya başlayan geliştiriciler sayesinde yoğun bir rağbet görmeye başladı. Web geliştirme hizmetlerinde yaşanan bu yoğun talebin, özellikle bulut tabanlı uygulamaların devreye girmesiyle beraber hâlâ arttığı söylenebilir. JavaScript, çok yönlü işlevselliğe sahip bir programlama dili olduğundan, çoğu web programlama şirketinin kurumsal web sayfası programlamada tercih ettiği seçenek hâline gelmiştir.

Bir istemci tarayıcısı üzerinde çalışan ve sunucu yerine bir bilgisayara komutları işleyen istemci temelli bir programlama dilidir. JavaScript programlama dilinin öne çıkan özelliklerini özetlemek gerekirse;

• Temel özelliklerinin kolay öğrenilebilir olması,
• Yapısında birden fazla yazılım iskeleti bulundurması,
• Web sayfalarını ve uygulamaları ziyaretçiler açısından daha dinamik ve etkileşimli bir duruma getirilebilmek için kullanılan metin tabanlı ve nesne yönelimli olması,
• Etkileşimli uygulamalar sunabilmek için hem HTML hem de CSS ile çalışması,
• Kullanıcıların oldukça kapsamlı bir JavaScript kütüphanesi olan JQuery’ye başvurabiliyor olmaları sayılabilir.

Son olarak JavaScript’in hâlâ en çok kullanılanlar arasında yer almasının gelecekte de böyle olacağı anlamına gelmediğini belirtmekte yarar var. Oldukça güçlü özelliklere sahip JavaScript, bu nedenle kötü niyetli kişilerce kullanıldığında tehlikeli olma potansiyeline sahiptir. JavaScript programlama dili yazılım kodu istemci tarafından yürütüldüğünden, hatalar ve güvenlik zafiyetleri bazen kötü maksatlı amaçlar için kullanılabilir. Bu yüzden de bazı kullanıcılar JavaScript’i tamamen devre dışı bırakmayı tercih eder.

C++ Programlama Dili

C++ oldukça zor programlama dillerini arasında yer alır. Bu programlama dili ile oyun, elektronik kontrol sistemleri, grafikler ve işletim sistemi gibi bilgisayar kodları yazılabilir. Oldukça karmaşık bir programlama dili olan C++ ile hayal gücünüzün ulaştığı hemen hemen her şeyi yapabilirsiniz.

C++ programlama dilinin öne çıkan özelliklerini belirtmek gerekirse;

• Genel amaçlı, nesne yönelimli ve orta düzey bir programlama dilidir.
• C programlama dilinin bir uzantısıdır ve bu özellik C++ programlama dilini “C sitili” şeklinde kodlamaya olanak tanır.
• Bazı durumlarda, kod yazılması her iki formatta da yapılabildiği için C++ programlama dili karma programlama diline örnek olarak verilebilir.
• Hızlı işleme ve derleme mekanizmasına sahiptir.
• Güçlü standart bir kütüphaneye (STL) sahiptir.

C++ günümüzün en popüler programlama dilleri arasındaki yer alırken gelecekte de bu unvanını koruyacak gibi gözüküyor. Tüm bu saydığımız özelliklerinin yanı sıra eğer performans odaklı bir dil arıyorsanız C++ programlama dili sizin için ideal bir seçenek olabilir. Amazon ve Google Chrome gibi ünlü markaların temellerinde C++ kullanılmıştır.

C # Programlama Dili

C# programlama dili Microsoft tarafından “.NET Teknolojisi” için tasarlanan modern bir programlama dilidir. Ancak Microsoft’un diğer programlama dillerinden daha hızlı ve daha kolay program geliştirilebilmesine imkân tanır. Java programlama dili ile benzer özellik gösteren tarafları da bulunur. Bunun yası sıra C# programlama dili sunucu ve gömülü sistemler için geliştirilmiştir. Ayrıca video oyunu geliştirmek için de C Sharp programlama dili kullanılabilir.

C# programlama dilinin öne çıkan özellikleri ise;

• C# programlama dili güçlü yazım, zorunlu, açıklayıcı, işlevsel, genel, nesne yönelimli ve bileşen odaklı disiplinler barındıran çok paradigmalı bir programlama dilidir.
• Yeni başlayanlar için ideal bir başlangıç deneyimi sunabilir.
• Microsoft uygulamalarına başlamak için idealdir.

Visual Basic .NET Programlama Dili

Visual Basic .NET ya da başka bir deyişle VB.NET, Microsoft’un 2001 senesinde geliştirdiği nesne yönelimli çok paradigmalı bir programlama dilidir. Her ne kadar günümüzde eski popülerliğini kaybetmiş gibi gözükse de web hizmeti uygulaması geliştirmek isteyenler için en ideal programlama dillerinden biridir. VB.NET, programcıların sadece nesneleri sürükleyip bırakarak; davranışlarını ve görünümlerini tanımlayarak kodu değiştirebilmelerine olanak tanıdığı bir grafik kullanıcı arabirimi (GUI) elde eden bir programlama dili ve ortamıdır.

VB.NET programlama dili adından da anlaşılacağı üzere, öğrenilmesi kolay ve hızlı kod yazabilmesi için geliştirilmiştir. Ancak bu özelliklere sahip olması VB.NETprogramlamadilinin zayıf olduğu anlamına gelmez. Tam aksine güçlü programlama dillerinden biridir.

PHP

PHP programlama dili, mantıksal olarak kolayca uygulanabilir bir programlama dilidir. İnternetin dili olarak da anılan PHP; bloglarda, e-ticaret platformlarında, forumlarda ve günümüz internetinin birçok alanında kullanılan programlama dilidir. En bilindik kullanım örneği olarak da Facebook verilebilir.

PHP programlama dilinin güçlü özellikleri ise;

• Öğrenilmesinin kolay olması,
• Sözdiziminin kolay takip edilebilir olması,
• Karmaşık kodlar bile hızlı ve etkili bir şekilde yazıldığı için kullanıcı dostu olması gibi etkenler sayılabilir.

SQL Programlama Dili

SQL programlama dili tüketici, satış ve büyük şirketlerin veri tabanlarındaki diğer verilerin analizini kolay bir şekilde yapabilmek için geliştirilmiş bir dildir. Bu yüzden de SQL, popüler olan diğer programlama dillerinden oldukça farklı özellikler içerir. SQL yani; Structured Query Language (Yapısal Sorgulama Dili), veri tabanları sayesinde kullanıcıların istediği şekilde etkileşime geçmesine imkân tanır. Amazon, eBay gibi sektörde lider pek çok e-ticaret platformları tarafından büyük iş ve pazarlama kararlarını bilgilendirmek için tercih edilir.

SQL programlama dilinin güçlü özellikleri ise;

• Veri tabanına içerik eklemeye, bu içeriklere erişmeye ve veri tabanını yönetmeye izin veren bir sorgu programlama dili olması (bir geliştirme dili değildir),
• Programcıların ortak kısaltma olarak kullandıkları CRUD; yani oluşturma, okuma, güncelleme ve silme işlemlerini tek bir veri tabanı üzerinde yürütmeyi mümkün kılmasıdır.

Objective C Programlama Dili

Objective C programlama dili; basit, nesne yönelimli ve genel amaçlı bir programlama dilidir. Bu programlama dili, Smalltalk dilinden ödünç aldığı bir mesaj sistemini kullanır. Objective C üzerindeki bir nesneye bir ileti gönderildiğinde, reddetmek yerine farklı bir nesneyi yok saymayı ya da iletmeyi seçebilir.

Bu programlama dilinin öne çıkan özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Güçlü kod yazımı ve artırılmış esneklik,
• Yeni başlayanlar için ideal bir programla dili olması,
• Genelde Cocoa ya da CocoaTouch gibi uygulamalarla kullanılması,

Ruby Programlama Dili

Ruby programlama dili, özellikle adından sıkça söz edilen programlama dilleri arasında yer alır. Yukihiro Matsumoto tarafından 1990-1995 yıllarında bir programlama dili olarak tasarlanmaya başlanmıştır. Yaratıcı bu programlama dilinin nesne yönelimli bir dil olmasını amaçlamasının yanı sıra kolay bir script dili olmasını da istemiştir. Yukihiro Matsumoto'nun diğer bir arzusu da bu programlama dilini eğlenceli bir tasarıma dönüştürmektir. Perl, SmallTalk, Lisp, Ada ve Eiffel programlama dillerinden bölümler alarak functional (fonksiyonel) ve imperative (emirsel) dengesini kurmayı başarmış ve istediği sonucu da elde etmiştir. Sonuç olarak ise; Ruby programlama dili, doğal ve basite indirgenmemiş bir dil olarak piyasaya kazandırılmıştır. Aynı zamanda bu programlama dili zaman içinde kendini yenilemeye ve güncellemeye devam ederek yeni özelliklerle gelişimini sürdürmeyi de ihmal etmemiştir.

Ruby programlama dilinin öne çıkan belirgin özellikleri ise;

• Genel amaçlı, nesne tabanlı ve yorumlayıcı bir dildir.
• Tamamen özgür bir programlama dilidir.
• Maddi bir özgürlük sunmasının yanı sıra kullanma, kopyalama, değiştirme ve dağıtma konusunda da özgür bir dil tasarımına sahiptir.
• Smalltalk, Perl, Pyhton gibi programlama dilleriyle özellikleri aynıdır.
• Bu diller scripting language grubunda yer alan programlama dilleridir. Smalltalk programlama dili gibi Ruby'de gerçek nesne yönelimli bir dildir. Ancak Ruby'nin sözdizimi, Smalltalk’un sözdiziminden daha kolaydır.
• Pyhton ve Perl dilleri gibi sunucu tarafında çalışır.
• Açık kaynak kodlu bir programlama dilidir.
•  Common Gate Interface (CGI) scriptleri Ruby ile yazılabilir.
• Ruby dilinin kodları, Hypertext Markup Language (HTML) diline gömülebilir.
• Sade ve basit sözdizimi sayesinde kolay öğrenilebilir.
• Kolay ölçeklenebilir bir programlama dilidir.
• Büyük programlar yazmak ve bakımını yapmak kolaydır.
• İnternet ve intranet programlarının yazılabilmesine imkân tanır.
• Windows'un yanı sıra POSIX nitelikli işletim sistemlerine yüklenebilir.
• Tcl/Tk, GTK, ve OpenGL gibi GUI araçlarını destekleyen bir dildir.
• DB2, MySQL, Oracle ve Sybase gibi veri tabanlarına bağlanabilmek mümkündür.
• Büyük bir standart kütüphaneye sahip bir dildir (Bu kütüphanede bilgisayar ile yapılan hemen her iş ile ilgili bir sınıf modüle ya da metoda ulaşmak mümkündür).
• Kaynak programı yazmak, okumak ve algılamak için olağanüstü bir sözdizimini içerir.
• Kolay öğrenilir ve kolay kullanılabilir bir programlama dili olduğu için kullanıcı dostudur.
• Etkileşimli kipi (mode), küçük programların ve betiklerin kolayca hemen denenmesini sağlar.
• Ayrıca kendi içinde irb adlı bir etkileşimli kabuğunu bulundurur.
• Bir uygulama için görsel arayüz hazırlamaya oldukça uygun bir yapıya sahiptir.
• Kaynak programlarının yazılmasının ve okunmasının çok kolay olduğu bir programlama dilidir.
• Kaynak programın yapısı için birden çok yöntem barındırması sayesinde programcının kendisine en uygun olanı seçebilmesine izin verir.
• Belleği kendiliğinden düzenleyen bir programlama dili olması.

Ruby programlama dili piyasa sürüldüğü ilk günden itibaren programlama dili çalışanlarının ilgisini hemen üzerine çekmeyi başarmış bir dildir. Dünya genelinde programlama dillerinin hacmini ve popülaritesini ölçen dizinlerin (TIOBE dizini gibi) çoğunda ise ilk 10 içinde yer almayı başarmış bir programlama dili olan Ruby; gelecekte de adından çok söz ettirecek gibi gözüküyor.

R Programlama Dili

R programlama dili; Yeni Zelanda’daki Aucland Üniversitesi İstatistik Bölümü öğretim üyeleri; Ross İhaka ve Robert Gentleman tarafından yazılmış bir dildir. Bu iki bilim insanı Chambers, Becker ve Wilks’ in geliştirdiği S programlama dili ile Susman’ın geliştirdiği Scheme programlama dillerinden esinlenerek yola çıkmıştır. Öğrenme ve öğretmenin yüksek maliyetle gerçekleşmemesi gerektiğine inanan istatistikçiler, R dilini yaratırken ücretsiz kullanımı hedeflemişlerdir.

R programlama dili aracılığıyla veri analizi; sonuçları programlama, dönüştürme, modelleme, keşfetme ve iletme gibi bir dizi adımla gerçekleşmektedir. Bunun dışında R dilinin öne çıkan belirgin özellikleri ise;

• Fonksiyonlar, döngüler, kullanıcı tanımlı fonksiyonlar, giriş çıkış olanakları ve çok daha fazlasını içeren iyi tanımlanmış ve etkili bir programlama dilidir.
• Güçlü bir programlama dilidir.
• R programlama dili esnek bir dildir.
• Etkili veri ve depolama imkânı sunar.
• Veri analizi için grafiksel olanaklar sağlar.
• Açık kaynaklı bir dildir.
• Öğrenmesi ve kullanması oldukça basittir.
• Yorumlanan (Interpreted) ve nesne yönelimli bir dildir.
• R dili matris aritmetiğini destekler.
• Büyük ve küçük harflere duyarlıdır.
• Matematikçi ve veri madencileri arasında veri analizi için sıklıkla kullanılır.

Bir Programlama Dilini Daha Popüler Yapan Özellikler Nelerdir?

Bir programlama dilini popüler yapan birçok etken olduğundan söz edilebilir. Bir kısmı çok yönlü ve yaygın olduğu içinen çok tercih edilen programlama dilleri arasında yer alırken bir kısmı da yeterli sayıda uzman geliştirici olmadığı için en çok ilgi gören programlama dilleri içinde ilk sıralarda yer alır.

2022 yılında programlama dillerini popüler kılan en yaygın etkenlerden bazıları ise;

• Çok yönlü olması,
• Kullanıcı dostu olması,
• Hız gibi faktörleri barındırması sayılabilir.

Geleceğin Programlama Dilleri

SlashData Developer Economics programı kapsamında yayımlanan bir rapor; masa üstü, web, mobil, bulut, IoT, oyun, artırılmış ve sanal gerçeklikle makine öğrenmesi alanlarında çalışan kod geliştiriciler hakkında dikkat çekici bilgiler ortaya koyuyor. Hazırlanan raporda 6 temel alana odaklanılmıştır. Bu alanlar ise;

• Veri bilimi
• Programlama dilleri
• Küresel ekonominin dönüşümünü sağlayacak geliştiricilerin çalıştığı yazılımlar
• Oyun geliştiricilerin kazançlarındaki artış
• Büyük verinin gerçek yaşamda kullanımı
• Şirket içinde geliştiricilerin karar verici konumunda olmaları

Araştırmanın raporunda yer alan önemli bilgiler ise;

• Gelecek yıllarda en çok aranan beceriler; “Veri Bilimi” ve “Makine Öğrenmesi” alanlarında olacak.
• Bu yüzden de geliştiricilerin %45’i bu alanlara yönelmek istiyor.
• Bu iki konunun hemen arkasında ise; derin öğrenme,açık kaynak yazılım ve bulut bilişim yer alıyor.
• Geliştiricilerin %33’ü kullanıcı ara yüzü tasarımı öğrenmek isterken %25’i bulut geliştiriciliği öğrenme isteğini taşıyor.
• Geliştiriciler belirli bir alan üzerinde uzmanlaşmak yerine işin tamamını öğrenmek istiyor.
• Dev0ps ana akım geliştirici trendi hâline gelmiş durumda ve 1/8’i Dev0ps projelerinde çalışma sürdürüyor. Bunun yanı sıra geliştiriciler robotik konusunda çok ilgililer ancak bu alanda çalışanların sayısı oldukça az. %40’ı robotik projelerinde çalışma konusunda istekli olduğunu belirtirmiş olmasına rağmen yalnızca %9’u böyle bir projede yer almış.
• JavaScript en popüler programlama dili konumunda ve bu durum daha da artış gösteriyor. 10 milyondan fazla geliştirici bu programlama dilini kullanmayı tercih ediyor.

Ancak sadece bir yıl gibi kısa bir sürede bunlara 3 milyon kişi daha dâhil olmuş. Python programlama dili aktif geliştirici sayısı ise 7 milyona ulaşmış durumda. Veri bilimi ve makine öğrenmesi alanında çalışan uzmanların %62’si Python programlama dilini kullanıyor.

Oyun geliştiriciler sektör içinde en çok para kazanan geliştiriciler arasında yer alıyor. 2017 yılının ilk 6 ayında, oyun geliştiricilerinin % 29’u ayda 100 dolardan fazla kazanırken, 2018’in ilk yarısında bu rakam % 48’e yükselmiş.

• Oyun geliştiricileri, web uygulamalarına geçmeye başlamışlar.
• Tabletler, akıllı telefonlar ve masaüstü çalışmaları yapan oyun geliştiricileri 2017’de % 38 iken, 2018’de % 43 olmuş.
• Geliştiriciler, şirket küçük ise kullanacakları araçları seçebiliyor. Şirket büyüdükçe karar mekanizması da hiyerarşide daha yukarlara doğru çıkıyor.
• Veri bilimcilerin çok küçük bir kısmı büyük veri ile uğraşıyor. Bu verilerden gerçek zamanlı tahmin çıkartanlar ise ancak % 21. Bunların da % 68’i ayda 10 bin taneden daha az tahmin yapıyor.
• Ses tanıma, görüntü işleme ve dil işleme gibi çok tartışmalı olan alanlarda, veri bilimcilerinin % 50'den fazlasının çalıştıkları veri setleri 20 bin kaydın altında yani küçük kalıyor.

Bu araştırmanın bulgularından anlaşılacağı gibi gelecekte de programlama dilleri insanlık açısından oldukça işlevsel ve önemli bir konumda yer alacak. Çağın ve geliştiricilerin beklentilerine uygun Pyhton, JavaScript ve C++ gibi programlama dilleri hem 2023 yılında hem de çok uzun seneler popülerliğini korumaya devam edecek gibi gözüküyor.

8 Temmuz 2022