Siber Güvenlik Kanunu Onaylandı! Detaylar Blog Yazımızda
Şimdi Okuyun
Antivirüs Nedir? Virüslere Karşı Koruma Nasıl Sağlanır?
Virüsler genellikle bulaştıkları sistemleri bozma veya tahrip etme veya benzer davranışlar sergilemektedirler.
Antivirüs Nedir?
Dijital ortamda cihazlar çeşitli tehlikelerle karşı karşıya kalabilir. Bu da bir antivirüs koruması gerekliliğine işaret eder. Peki antivirüs ne demek? Antivirüs, bilgisayarınıza bulaşabilecek virüsleri, casus yazılımları, solucanları, diğer zararlı dosyaları tespit ederek temizleme görevini üstlenir. Gelin antivirüs türlerine, çalışma prensibine ve hangi virüslerde etkili olduğuna daha yakından bakalım.
Antivirüs Türleri Nelerdir?
Antivirüs nedir kısaca inceledikten sonra bu programların türlerine de göz atmak gerekir. Söz konusu programlar çoğunlukla üç kategoride toplanır:
- Geleneksel antivirüs yazılımları
- İnternet güvenliği paketleri
- Bulut tabanlı antivirüs programları
Geleneksel antivirüs yazılımı, bilgisayarınızdaki kötü amaçlı saldırıları tespit etmek ve kaldırmak için kullanılır. İnternet güvenliği paketleri, antivirüs korumasının yanı sıra web koruması, e-posta filtreleme ve güvenli online alışveriş imkanı sunar. Bulut tabanlı antivirüs programları, internet bağlantısı olan herhangi bir cihazdan erişilebilen ve otomatik olarak güncellenebilen gelişmiş bir koruma sağlar. Her bir antivirüs programı türünün belli avantajları ve dezavantajları vardır.
Antivirüs Programı Nedir?
Antivirüs programı, virüsleri tespit eden ve bilgisayarları koruma altında tutan yazılımlardır. Programlar gerçek zamanlı olarak çalışarak internet üzerinden indirilen dosyaları, e-postaları ve diğer potansiyel tehditleri sürekli olarak tarar. Bilgisayarın performansını etkilemeden arka planda çalışarak koruma sağlar ve kullanıcılara düzenli güncellemelerle güvenilir bir koruma sunar.
Antivirüs Programı Ne İşe Yarar?
Bilgisayarda depolanan verilerin çoğu kişisel veya işlerle ilgili hassas bilgilerdir. Bu nedenle bilgisayar güvenliğinde antivirüs programlarının önemi oldukça büyüktür. Antivirüs programları, bilgisayarın kötü amaçlı yazılımlardan korunmasını mümkün kılar. Bilgisayarlara sızan virüsler, casus yazılımlar veya kötü niyetli yazılımların sistemde ciddi zararlara yol açması engellenir. Güvenlik yazılımları antivirüs nedir sorusuna verilen temel cevaplardan biridir.
Antivirüs Kullanmak Güvenli midir?
Antivirüs yazılımları, mevcut virüsleri tespit etme, zararlı yazılımları kaldırma ve sistem güvenliğini sağlama gibi birçok işlevsellik sunar. Antivirüs yazılımlarının güvenliği, onların sağladığı koruma seviyesine bağlıdır. Gerçek zamanlı koruma sunan yazılımlar, kullanıcıların sistemlerini sürekli izleyerek potansiyel tehditleri anında tespit etme yeteneğine sahiptir. E-posta sunucularında virüsleri tespit eden yazılımlar da e-postalara eklenen dosyaları analiz ederek potansiyel virüsleri engeller.
Antivirüsler sadece e-posta sunucularında tespit edilen zararlı yazılımlarla mücadele etmez. Kullanıcıların casus yazılım, klavye kaydetme, kimlik avı, izinsiz kripto para madenciliği, fidye yazılımları nedeni ile dosyaların şifrelenmesi, truva atları ile bilgi sızdırılması gibi kötü amaçlı yazılımlardan zarar görmesini engeller. Çok katmanlı antivirüs çözümleri gömülü zararlı programları dahi tespit edip etkisiz hale getirebilir.
Antivirüslerin Çalışma Prensibi Nedir?
Antivirüs yazılımları, bilgisayar sistemlerini ve dosyaları korumak için çeşitli teknik ve yöntemler kullanarak çalışır. Genel olarak çalışma prensipleri şu şekilde sıralanabilir:
- Tanıma ve Tespit: Antivirüs yazılımları, bilinen zararlı yazılımların imzalarını kullanarak dosyaları tarar. Bilgisayar sisteminde bulunan dosyalar, antivirüs yazılımının veritabanındaki zararlı yazılım imzalarıyla karşılaştırılır.
- Davranışsal Analiz: Bazı antivirüs yazılımları, dosyaların davranışlarını izler. Şüpheli veya anormal davranış sergileyen dosyalar, potansiyel tehditler olarak işaretlenir.
- Gerçek Zamanlı Koruma: Antivirüs yazılımları, sistemdeki her işlemi izleyerek zararlı yazılımların yüklenmesini veya çalıştırılmasını önlemeye çalışır.
- Karantina ve Silme: Tespit edilen zararlı yazılımlar genellikle karantinaya alınır, sistemden izole edilir. Bu dosyaları silebilir veya güvenli hale getirebilirsiniz.
Antivirüs Programları Bilgisayarı Yavaşlatır mı?
Antivirüs programları, bilgisayarı yavaşlatma potansiyeline sahip olabilir. Bu durum antivirüs yazılımının sistem kaynaklarını kullanmasından ve sürekli olarak dosyaları taramasından kaynaklanır. Antivirüs yazılımını etkin bir şekilde kullanmanız ve gereksiz yüklerden kaçınmanız, bu yavaşlamanın etkisini azaltabilir. Doğru yapılandırıldığında antivirüs programları sistem performansını çok fazla etkilemeden koruma sağlayabilir.
Antivirüs Programları Hangi Tür Zararlı Yazılımları Tespit Edebilir?
Virüs koruma programları pek çok zararlı yazılıma karşı etkilidir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Virüsler: Kendilerini diğer dosyalara ekleyerek çoğalan ve bilgisayar sistemlerinde hasar veren programlardır.
- Solucanlar: Kendiliğinden yayılan ve ağlar üzerinden diğer sistemlere ulaşabilen zararlı yazılımlardır.
- Truva Atları: Kullanıcıları aldatmak suretiyle sisteme sızan ve ardında zararlı amaçlar güder.
- Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware): Genel bir terim olarak Malware; virüsler, solucanlar ve truva atları dahil olmak üzere tüm zararlı yazılımları kapsar.
- Spyware: Kullanıcıların hareketlerini izleyen ve gizli bilgilerini toplayan yazılımlardır.
- Adware: Cihaz sahibinin izni olmaksızın reklam gösteren yazılımlardır. Genellikle zararlı olmasa da rahatsız edici olabilir.
- Ransomware: Kullanıcının dosyalarını şifreleyerek erişimini kısıtlayan ve fidye talep eden zararlı yazılımlardır.
- Rootkitler: Sistemin derinliklerine sızarak kullanıcının fark etmeden kötü amaçlar güden yazılımlardır.
Antivirüs yazılımları, yukarıdaki zararlı yazılım türlerini tespit etmek için imza tabanlı, davranışsal analiz ve heuristik analiz gibi çeşitli yöntemler kullanır.
İmza tabanlı yöntem, bilinen zararlı yazılımların tanımlayıcı bilgilerini kullanarak tespit yapar. Davranışsal analiz, yazılımların çalışma zamanında sergiledikleri davranışları izler ve şüpheli aktiviteleri tespit eder. Heuristik analiz ise yazılımların kodlarını inceleyerek potansiyel olarak zararlı olabilecek yeni veya bilinmeyen yazılımları tespit etmeye çalışır.
Antivirüs Programları İnternet Hızını Etkiler mi?
Antivirüs programlarının internet hızı üzerindeki etkisi üzerine net bir cevap vermek mümkün olmayabilir. Söz konusu programlar internet bağlantısını doğrudan etkilemez ancak bazı durumlarda arka planda çalışan tarama işlemleri veya güncellemeler nedeniyle internet hızında bir yavaşlama hissedilebilir. Bu etki genellikle kısa sürelidir ve programın sağladığı güvenlik avantajları ile karşılaştırıldığında önemsenmeyecek düzeydedir.
En İyi Antivirüs Programı Hangi Kriterlere Göre Seçilmelidir?
Verilerinizin güvenliğini sağlamak için virüs koruma programını doğru şekilde seçmeniz gerekir. En iyi antivirüs programını seçerken dikkate alınması gereken başlıca kriterler şunlardır:
- Antivirüs yazılımının zararlı yazılımlara karşı sunduğu koruma seviyesi, imza tabanlı ve davranışsal analiz yöntemleri ile değerlendirilmelidir.
- Yazılımın, bilgisayarın çalıştığı süre boyunca aktif bir şekilde koruma sunabilmesi önemlidir.
- Antivirüs programının sistem kaynaklarını ne ölçüde kullandığı, bilgisayarın genel performansını etkilememesi açısından önem arz eder.
- Kullanıcı dostu bir arayüz, kullanım kolaylığı sağlar ve yazılımın etkinliğini artırır.
- Antivirüs yazılımının düzenli olarak güncellenmesi, yeni zararlı yazılımlara karşı koruma sağlamak için kritik bir faktördür.
- E-posta koruması, güvenlik duvarı, web koruma, şifre yöneticisi gibi ek özellikler, yazılımın genel değerini artırabilir.
- Farklı antivirüs yazılımları arasında fiyat karşılaştırması yaparak, sunduğu özelliklere göre en uygun seçeneği bulmak önemlidir.
- Diğer kullanıcıların deneyimleri ve profesyonel incelemeler, antivirüs yazılımları hakkında bilgi edinmekte yardımcı olabilir.
Bilgisayarınıza izinsiz erişim olmasını, internet trafiğinin bilginiz dışında hareketlenmesini engellemek için çeşitli yöntemlerden faydalanabilirsiniz. Özellikle ofis ve işletmelerde kullanılan bilgisayarların titiz bir antivirüs yazılımı ile korunması oldukça önemlidir. Firewall yazılımları, bir bilgisayar veya sunucuya yüklenen yazılımlardır. İyi bir firewall ile ağınızı zararlı yazılımlardan korumanız mümkündür. Berqnet firewall ürünleri ile yetkisiz erişim, virüs veya diğer kötü amaçlı yazılımların ağa sızması gibi olumsuz durumlardan korunabilirsiniz.
Virüslere karşı sistemimi nasıl korumalıyım?
Antivirüsler bir nevi antikor gibi hareket ederler. Yani enfekte edilmemiş sisteme kurulmaları tavsiye edilir. Enfekte edilmiş bir sisteme antivirüs yazılımı kurmaktansa, enfekte olmuş bir sistemi başka bir sistemde tarayarak temizlemek daha doğru bir hareket olacaktır. İşletim sistemlerimiz günümüz teknoloji çağında her saniye binlerce saldırı alabiliyor. Bu saldırıların da büyük bir kısmının virüsler, solucanlar, truva atları gibi zararlı yazılımlar olduğunu unutmamalıyız. Önceleri diskler veya disketler arası kopyalama ile çoğalan virüsler bugün sistem açıklarından faydalanarak internet üzerinden birkaç saniye içerisinde milyonlarca bilgisayara bulaşabilme potansiyeline sahipler. İlk başta kullanıcının çift tıklama ile çalıştırması gereken zararlı dosyalar, bugünkü teknolojide herhangi bir çalıştırma komutuna ihtiyaç duymadan otomatik olarak sisteminizde aktif olabiliyorlar. Sonuç olarak enfekte olmamış sistemimize Antivirüs kurmak ve sürekli olarak yeni tekniklere karşı koruma için antivirüslerimizi güncel tutmak zorundayız. Aynı zamanda da ağımızı anormal davranışların tespiti için bir firewall cihazı ile kontrol altında tutmak zorunda kalıyoruz.
Firewall Cihazlarının Antivirüs Uygulamaları ile Client Tabanlı Antivirüs Yazılımlarının Farkları Nelerdir? Neden Antivirüs Kurmak Zorundayız?
Firewall cihazları olarak adlandırdığımız üzerinde birçok modül bulunduran cihazlarının birçoğunda Antivirüs uygulamaları da bulunmaktadır. Şirket ağınıza internetten veya diğer ağlardan gelebilecek tehditlere karşı analiz yaparak zararlı yazılımları algılama kabiliyetlerine sahiptirler. Yani ağ trafiğiniz en küçük parçalarına kadar izlenir ve bir zararlı aktivitesi tespit edildiğinde daha client bilgisayarlarına gelmeden engelleme yapılabiliyor. Doğal olarak birçok kişi clientler üzerindeki antivirüslere gerek olup olmadığını sorabiliyorlar. Bu noktada antivürüslere neden ihtiyaç duyduğumuzu da anlatmamız gerekiyor.
Virüsler günümüz dünyasında çok geliştiler ve binlerce farklı tekniği kullanabiliyorlar. İşletim sistemlerinin açıklarını bulabildikleri gibi, internete bağlı cihazları otomatik olarak tespit edip bulaşma potansiyellerine sahipler. Zararlı trafiği şifreleyerek sisteme bulaşmak da kullanılan özel tekniklerden bir tanesidir. Firewall cihazları ne kadar iyi olursa olsun, şifrelenmiş bir trafiğin içerisini açamayacakları ve okuyamayacakları için, bir zararlı bağlantısı olup olmadığını çözemeyeceklerdir. Ancak clientlerin üzerindeki antivirüs uygulamaları client tarafındaki zararlı hareketlerini (davranışsal tespitlerle) inceleyerek (trafik cliente geldiği zaman şifreleme tamamlanır) tespit edebilirler.
Bir diğer fark ise File System virüsleridir. Kurum ağı içerisindeki bilgisayarlarımıza virüsler yalnızca internet üzerinden bulaşmazlar. USB diskler, harici diskler, cd veya benzeri fiziksel aktivitelerle de virüs bulaşabilir. Firewall cihazları yalnızca kurum ağını denetlerler. Yani kurum içerisindeki bilgisayarların içlerinde olan aktiviteleri denetleyemezler. Doğal olarak bir kullanıcınız virüslü bir flash diski bilgisayarlara takarak zararlı yazılım bulaştırabilirler. Bu gibi durumlara karşı da kurum içerisindeki tüm bilgisayarlara birer antivirüs yazılımı kurmak zorunda kalırız. Tek başına antivirüsler de yeterli olmayacaktır. Çünkü antivirüsler kurum ağınız içerisindeki zararlı aktiviteleri yakalayamazlar. Yalnızca kuruldukları bilgisayarları denetlerler. Firewall cihazlarının da kurum ağını denetleyebildikleri için ağ üzerinden gelen saldırıları tespit edebilirler.
Firewall Aldım Antivirüse İhtiyacım Var mı?
Evet, kullanmış olduğumuz Firewall cihazlarında ağ trafiğimizi denetleyebilmek için antivirüs modülüne ihtiyacımız olduğu gibi clientlarımızı denetleyebilmek için de bir antivirüse ihtiyacımız var. Hem firewall tarafında ağ trafiğini denetleyerek hem de client tarafında kullanıcılarımızın fiziksel erişim veya bilinçsiz kullanımlar sebebi ile oluşabilecek virüs tehditlerine karşı sistemlerimizi korumak zorundayız.
Teknoloji geliştikçe EDR ismini verdiğimiz hem kurum ağını hem de clientları denetleyen sistemler geliştirilmiştir. Ancak Firewall veya Antivirüs yazılımlarına göre çok pahalı çözümlerdir. Fidye virüsleri veri ihlallerine baktığımız zaman genel olarak kurum içerisindeki çalışanların yanlışlıkla, bilmeden veyahut bilerek bir zararlı yazılımı çalıştırması ile ortaya çıktığını unutmamamız gerekiyor. Bu da biz güvenlik uzmanları ve IT destek uzmanları için hem Firewall tarafında Antivirüs kullanmaya hem de Client tarafında birer Antivirüs kullanmaya zorunlu kılmaktadır. Örneğin kurum içine insan eliyle sokulan usb cihazları, harici hard disk vb. cihazlar; firewall cihazlarını aştıkları için buradan gelebilecek tehditlere karşı da devreye antivirüsler girer. Doğal olarak bu durumda firewall’lardan koruma beklemek doğru olmayacaktır. Mobil cihazlar aracılığıyla ya da içerik sokulan depolama cihazlarının denetlenmesi noktasında antivirüsler kritik bir görev üstlenirler. Bunu şu şekilde düşünebiliriz; restoranımız kapısında duran bodyguard’a firewall; masaların arasında gezen koruma görevlilerini de antivirüs olarak tanımlayabiliriz.
Fidye yazılımı olarak programlanan Wannacry ve türevleri geçtiğimiz yıl bir metin dosyasıyla birlikte tüm bilgisayarlara sessiz sedasız bulaşarak verileri ele geçirmeye odaklanmıştı. Virüsün kaynağı bilinmese de dünya genelinde etkileri büyük olmuştu. Güvenlik yazılımı üreticileri aralarında Türkiye’nin de bulunduğu toplamda 150 ülkede 200 binden fazla bilgisayarın etkilendiği virüs sebebi ile geçtiğimiz yıl milyarlarca dolar zarara uğranıldığını belirtiler.
Saldırının ilk büyük darbesi İngiltere’ye indi. Ulusal Sağlık Sistemi’ne bağlı bazı hastaneler MRI ve CT taramaları yapamazken, doktorlar dijital sistemleri bırakmak zorunda kaldılar. Ülke genelinde 45 sağlık kuruluşu işlemleri durdurmak ve hastaları geri çevirmek durumunda kaldı. Rusya’da operatörler ve ABD merkezli kargo şirketleri de dahil olmak üzere küçük veya büyük hedef gözetmeksizin birçok zarara mal olduğuna şahit olduk.
Teknoloji geliştikçe saldırganların teknikleri de geliyor. Özellikle de fidye virüsleri sebebi ile milyonlarca dolar zarar eden firmalar olduğunu düşünürsek, bir firewall cihazı olması gerektiği gibi kullanıcılarımızın bilgisayarlarını da korumak durumundayız.
Sıkça Sorulan Sorular
Virüs tespitinde birkaç temel yöntem kullanılır. Bilinen virüslerin belirli imzaları, antivirüs yazılımının veritabanında saklanır. Dosyalar tarandığında, bu imzalarla karşılaştırılır. Eşleşme durumunda, virüs tespit edilir. Antivirüs yazılımı, dosyaların çalışma sırasında sergiledikleri davranışları izler. Şüpheli davranışlar tespit edildiğinde, dosya ya virüs olarak işaretlenir ya da karantinaya alınır.
Heuristik analiz yazılımların kodlarını inceleyerek potansiyel olarak zararlı olabilecek yeni veya bilinmeyen yazılımları tespit etmeye çalışır. Bu yöntem henüz veritabanında tanımlanmamış virüsleri tespit etme potansiyeli sağlar. Antivirüs yazılımları, aynı anda birden fazla tespit yöntemini kullanarak daha yüksek bir güvenlik seviyesi sağlar. Örneğin hem imza tabanlı hem de davranışsal analiz yöntemleri ile tarama yapılabilir. Böylece kümülatif bir tespit yapılır.
Ücretsiz antivirüs yazılımları her zaman güvenli olmayabilir. Kullandığınız ücretsiz programdan verim alabilmek için kaynağını bilmediğiniz bağlantılara tıklamamanız, güvenilir olmayan dosyaları açmamanız önem taşır.
Siz internette gezinirken antivirüs programları cihazınızı zararlı içeriklere karşı koruma altında tutar. Bunu yaparken de belirli oranda veri harcaması doğaldır. Ancak kesinlikle internetinizi yavaşlatacağını söylemek doğru olmayabilir.
Mobil cihazına bilinmeyen kaynaktan uygulama indirmeyenlerin, bootloader kilidini kaldırmayanların antivürüs programı kullanması gerekli değildir. Bu programları kullanmak yerine güvenlik ayarlarınızda açık bırakmamaya ve bilinçli bir kullanıcı olmaya dikkat edebilirsiniz.
Kaynakça:
